Ποια μπορεί να είναι τα κίνητρα που οδηγούν τους μαθητές στη μάθηση;
Ως κίνητρο χαρακτηρίζεται ότι ωθεί ή παρασύρει το
άτομο σε δράση. Μπορεί να είναι είτε εσωτερικά (επιθυμίες, προθέσεις,
συναισθήματα) είτε εξωτερικά (αμοιβές).
Ακόμα, μπορεί να είναι εγγενή (ένστικτα) ή επίκτητα, τα οποία αποκτώνται μέσα
από διαδικασίες μάθησης. (Κωσταρίδου & Ευκλείδη, 2012).
Τα
κίνητρα διαπερνούν όλες τις πτυχές της διδασκαλίας και της μάθησης και
συγχρόνως επηρεάζουν όλες τις σχολικές δραστηριότητες. Χρησιμοποιούνται για να
κατευθύνουν τις ενέργειες των μαθητών
στα μαθήματα και στην διδασκαλία. Τα κίνητρα στη σχολική τάξη είναι σημαντικά
καθώς συντελούν στην αποτελεσματικότητα της μάθησης και την ενεργητική
συμμετοχή των μαθητών. Όπως προαναφέρθηκε, τα κίνητρα διακρίνονται σε εξωτερικά
και εσωτερικά κίνητρα.
Τα
εσωτερικά
περιλαμβάνουν τα ένστικτα, τις επιθυμίες και τα συναισθήματα που ενεργοποιούν
τον μαθητή. Τον ωθούν να ασχοληθεί µε τις σχολικές δραστηριότητες καθώς εκείνος
αντλεί ικανοποίηση και ευχαρίστηση από αυτές. Ορισμένα εσωτερικά κίνητρα είναι
τα γνωστικά, αυτά που σχετίζονται με την αυτοεκτίμηση και την
αυτοπεποίθηση, εκείνα της συνεργασίας και των διαπροσωπικών σχέσεων. Τα γνωστικά αναφέρονται στην εσωτερική ικανοποίηση που αισθάνεται ο μαθητής όταν επιδίδεται
σε κάποια εκπαιδευτική δραστηριότητα. Τα κίνητρα αυτοεκτίμησης σχετίζονται με την
αυτοαποτελεσματικότητα του μαθητή. Τέλος, τα κίνητρα συνεργασίας με την
ικανοποίηση που αισθάνεται ο μαθητής ως μέλος μιας ομάδας.
Τα
εξωτερικά
κίνητρα αποτελούν οι εξωτερικές αιτίες που ωθούν τον μαθητή στην ενεργοποίηση
της συμπεριφοράς του για μάθηση. Είναι οι αµοιβές, οι βαθµοί, ο έπαινος, τα
υλικά αγαθά, η γονική επιδοκιμασία και οποιαδήποτε υλική αμοιβή
(Κωσταρίδου-Ευκλείδη, 2012). Οι καλοί βαθμοί καταξιώνουν τον μαθητή και του
δημιουργούν μια αίσθηση ικανοποίησης...
Συμπεραίνουμε λοιπόν, πως και τα δύο είδη κινήτρων για την ώθηση σε μάθηση είναι σημαντικά..αλλά ως εκπαιδευτικοί και γονείς οφείλουμε να αναλογιστούμε, ποία είναι τα κίνητρα που θα είναι αρωγοί για πραγματική μάθηση και όχι επιφανειακή; Με ποιον τρόπο θα βοηθήσουμε τους μαθητές/παιδιά μας;;
Βιβλιογραφία:
Κωσταρίδου & Ευκλείδη, Α. (2012), Τα κίνητρα
στην εκπαίδευση. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα, Επανέκδοση: "Ελληνικά
Γράμματα", 1998
Schunk
P., Pintrich P. & Meece J. (2010), Τα κίνητρα στην εκπαίδευση. Αθήνα:
Gutenberg. (Μετάφραση: Κουλεντιανού, Μ.)
Επιμέλεια: Καλαματιανού Αμαλία
Εκπαιδευτικός