Φεύγοντας οι έφηβοι από το σπίτι , "αδειάζει μια φωλιά”

Νιώθετε και εσείς βαθύ το αίσθημα της θλίψης και της απώλειας τώρα που το παιδί σας αναχωρεί για σπουδές/εργασία ή αποφασίζει να ανοίξει τα φτερά του μακριά από το πατρικό του σπίτι; Μήπως περνάτε χρόνο στο άδειο δωμάτιό του θεωρώντας ότι έτσι το νιώθετε πιο κοντά σας; Κλαίτε συχνά αναπολώντας τα χρόνια που το παιδί σας εξαρτώταν από εσάς και ήσασταν πιο χρήσιμοι ή και απαραίτητοι από ποτέ; Τότε πιθανότατα βιώνετε το σύνδρομο της άδειας φωλιάς.

            Ως «άδεια φωλιά» ορίζεται η χρονική περίοδος κατά την οποία οι γονείς αποχωρίζονται τα παιδιά τους. Το σύνδρομο περιγράφει τα ανάμεικτα συναισθήματα των γονιών για τον αποχωρισμό τους από το παιδί καθώς και τα έντονα αισθήματα απώλειας, δυσφορίας και ματαίωσης που βιώνουν, όταν η «φωλιά αδειάζει» (Grover & Dang, 2013).

            Το σύνδρομο διαπιστώνεται πιο συχνά στις νοικοκυρές μητέρες αλλά και στους γονείς που καλούνται παράλληλα να προσαρμοστούν σε νέα δεδομένα ή στρεσογόνες καταστάσεις όπως π.χ συνταξιοδότηση, αλλαγή εργασιακού περιβάλλοντος, μετάβαση στην περίοδο της εμμηνόπαυσης, ενδοοικογενειακά προβλήματα κ.α. ,ενώ τα συνήθη συμπτώματα είναι:

-Αίσθημα ματαίωσης: Παλαιότερα το ημερήσιο πρόγραμμα ήταν γεμάτο από τις δραστηριότητες των παιδιών, τώρα όμως η εργασία, οι λοιπές οικογενειακές υποχρεώσεις, οι φίλοι ακόμα και ο προσωπικός ελεύθερος χρόνος δεν επαρκούν για να καλύψουν το κενό. Αυτό το σύμπτωμα παρατηρείται πιο έντονα στα άτομα που αυτοπροσδιορίζονται μέσα από τον γονεϊκό ρόλο και αισθάνονται πως χάνουν τον κύριο σκοπό τους.

-Η απουσία ελέγχου οδηγεί σε εκρήξεις οργής: Χρόνια και χρόνια οργάνωσης του ημερήσιου προγράμματος του παιδιού και ξαφνικά ο γονιός βρίσκεται εκτός της καθημερινότητας του νέου αγνοώντας τί κάνει πλέον στην καθημερινότητά του.

-Κατάθλιψη: Απότομη εναλλαγή συναισθημάτων, ξεσπάσματα κλάματος, απόγνωση, φόβος, οργή όλα αυτά συμβάλλουν στην συναισθηματική κατάρρευση του γονέα είτε λόγω της βιολογικής ωρίμανσης και της αυτονομίας του παιδιού, είτε γιατί οι ίδιοι δεν βρίσκονται στο επιθυμητό -για εκείνους -σημείο σε αυτή τη φάση ζωής.

-Άγχος για το παιδί: Είναι φυσιολογικό να αγωνιά ο γονέας για το παιδί και την πορεία ζωής του.

Αυτό που δεν είναι φυσιολογικό είναι η αυξημένη έντασης έκφραση άγχους σε μόνιμη βάση. Ασταμάτητα τηλέφωνα με ερωτήσεις ή οδηγίες προς τα παιδιά, εξονυχιστικός έλεγχος της κινητικότητάς τους στους λογαριασμούς τους στα social media κ.α παραβιάζουν την ανάγκη του νέου για αυτονομία, ιδιωτικότητα, ατομική πρωτοβουλία.

-Μεταγαμιαίο στρες: Δεν είναι λίγα τα ζευγάρια που κατά τη διάρκεια του γάμου τους παραγκωνίζουν την προσωπική τους σχέση αφιερώνοντας την ενέργειά τους στην διαπαιδαγώγηση του παιδιού. Σύμφωνα με έρευνες, ένας μεγάλος αριθμός ζευγαριών αναφέρει χαμηλή ικανοποίηση από το γάμο ,όταν «η φωλιά έχει αδειάσει». Γίνεται, λοιπόν, κατανοητό ότι αλλαγές στη δυναμική της οικογένειας, φέρουν αλλαγές στις ισορροπίες του συστήματος, κάτι που αντανακλάται και στις επιμέρους σχέσεις των μελών της οικογένειας, καθώς και στον τρόπο που οι δύο σύντροφοι ορίζονται μεταξύ τους, όταν «η φωλιά έχει αδειάσει» (Dennerstein, Dudley & Guthrie, 2002).

            Στα καλά νέα αναφέρουμε πως υπάρχουν πολλά μέτρα πρόληψης ή αντιμετώπισης του συνδρόμου. Πρωτίστως, η προετοιμασία πριν την αναχώρηση του νέου από το σπίτι. Καλλιεργείστε στα παιδιά την αυτονομία και την ανάληψη πρωτοβουλιών στην καθημερινότητά τους, ώστε η μετάβαση να γίνει και για τις δύο πλευρές ομαλά. Επίσης, κάντε μια λίστα με νέες δραστηριότητες ή στόχους που θα θέλατε να πραγματοποιήσετε στη ζωή σας, μετριάζοντας το συναισθηματικό κενό και αποκτώντας νέα ενδιαφέροντα. Η παραδοχή, ακόμα, των συναισθημάτων σας αποτελεί βασική αρχή. Μην φοβηθείτε να επικοινωνήσετε με τα παιδιά σας και να εκφράσετε τα συναισθήματά σας προσπαθώντας ωστόσο να μην τα επιβαρύνετε με το αίσθημα απουσίας ,αλλά τονίζοντάς τους πως θα είστε πάντα κοντά τους σε ό,τι συμβεί. Αναθερμάνετε τη σχέση με τον σύντοφό σας, ξαναγνωριστείτε, αφού πλέον είστε πάλι μαζί οι δυό σας. Τέλος, είναι σημαντικό να θυμάστε πως όταν το παιδί σας “ανοίγει τα φτερά του” σε ένα νέο κύκλο ζωής, απελευθερώνεστε και εσείς οι ίδιοι, ενώ παράλληλα έχετε τον χρόνο να διερευνήσετε τις επιλογές σας και να διαμορφώσετε μια καθημερινότητα που να σας ευχαριστεί. Τίποτα άλλωστε δεν θα αντικαταστήσει τη θέση του παιδιού που λείπει, όμως ένας νέος τρόπος ζωής στον οποίο μέλημά σας θα είναι και η φροντίδα του εαυτού σας θα σας βοηθήσει να βρείτε την ισορροπία σας στις νέες συνθήκες.

           

Επιμέλεια:

Χριστίνα Γιαννιώτη,

Φιλόλογος

Follow & Like: Teacher's Blog

ΠΗΓΈΣ:

Dennerstein, L., Dudley, E., &Guthrie, J. (2002). Empty nest or revolving door ? A prospective study of women ’ s quality of life in midlife during the phase of children leaving and re-entering the home. Psychological Medicine, 32, 545–550.

Grover, N., & Dang, P. (2013). Empty Nest Syndrome vs Empty Nest Trigger: Psychotherapy Formulation Based on Systemic Approach - A Descriptive Case Study. PsychologicalStudy, 58(3), 285–288.

Mother's blog.gr