Η Θεωρία του Νου

 Σίγουρα θα έχετε ακούσει τη λέξη «αυτισμός» ή κάτι θα έχετε διαβάσει τόσο στο Teacher’s Blog όσο και γενικότερα στο διαδίκτυο. Ο αυτισμός είναι μία αναπτυξιακή διαταραχή, που χαρακτηρίζεται από μειωμένη κοινωνική αλληλεπίδραση και επικοινωνία, καθώς και από περιορισμένη, επαναλαμβανόμενη και στερεότυπη συμπεριφορά.

Τι γνωρίζετε όμως για την Θεωρία του Νου ή αλλιώς ενσυναίσθηση;

Η θεωρία του Νου ή αλλιώς ενσυναίσθηση, είναι ένας γνωστικός μηχανισμός που σχετίζεται με την ικανότητα της αναγνώρισης και κατανόησης των προθέσεων, πεποιθήσεων, σκέψεων και συναισθημάτων των άλλων ανθρώπων. Να μπορούμε δηλαδή να ερμηνεύσουμε την μελλοντική τους συμπεριφορά. Ή όπως λέμε λαϊκά «Να μπούμε στα παπούτσια του άλλου».

Ακόμη η θεωρία του Νου, αναφέρεται στην ικανότητα να μπορούμε να κατανοούμε πως οι σκέψεις και τα πιστεύω των άλλων ατόμων γύρω μας μπορεί να διαφέρουν από τις δικές μας. Οι πράξεις δηλαδή μπορεί να έχουν μια λογική συνέχεια που προέρχονται από τα βιώματα, τις επιθυμίες και τις σκέψεις των άλλων ανθρώπων και όχι από τις δικές μας πεποιθήσεις και γνώσεις. Δεν σκέφτονται όλοι όπως εμείς.

Τα άτομα με αυτισμό λοιπόν αδυνατούν να ερμηνεύσουν και να αναγνωρίσουν όλα τα σημάδια και τις ενδείξεις με τις οποίες μπορούμε να αναγνωρίσουμε συναισθήματα και σκέψεις των άλλων ανθρώπων. Υστερούν σημαντικά σε κοινωνικο-συναισθηματικές και γνωστικές δεξιότητες, όπως είναι η αντίληψη της συναισθηματικής κατάστασης του ομιλητή, η στάση του σώματος και η προσωδία της φωνής. Αυτό είναι και ένα σημαντικό κομμάτι που δουλεύουν από νωρίς παιδιά με αυτισμό σε μαθήματα λογοθεραπείας και εργοθεραπείας.

Είναι δύσκολο να αντιληφθούν ότι δύο άνθρωποι έχουν διαφορετική οπτική γωνία ή ότι αντιδρούν διαφορετικά σε ίδιες καταστάσεις, κάτι που τους κρατάει πίσω στις κοινωνικές δεξιότητες και επαφές. Αφού δυσκολεύονται για παράδειγμα να αντιληφθούν τι κρύβεται πίσω από κάποιο μορφασμό του συνομιλητή τους, προτιμούν να απομακρυνθούν.

Μερικές από τις δραστηριότητες οι οποίες εξασκούν τη Θεωρία του Νου είναι οι κοινωνικές ιστορίες (Social Stories), όπου δίνεται ένα σενάριο στα παιδιά με συγκεκριμένους ήρωες και καταστάσεις. Έτσι, μπορούμε να διδάξουμε, να περιγράψουμε και να αναγνωρίσουμε τις σκέψεις, τις προθέσεις, τα συναισθήματα των άλλων ανθρώπων γύρω μας σε διαφορετικές συνθήκες κάθε φορά. Επίσης τα συννεφάκια σκέψης (Thought Bubbles), όπου μέσα μπορούμε εμείς να γράψουμε ιδέες, σκέψεις συναισθήματα που μπορεί να βιώσουν οι ήρωες σε διαφορετικές καταστάσεις και συνθήκες.

Η ενσυναίσθηση είναι κάτι το οποίο και αυτό καλλιεργείται, δεν αφορά μόνο τα άτομα με αυτισμό άλλα όλους. Το να κατανοούμε και να μπαίνουμε στη θέση του άλλου είναι κάτι σπουδαίο και σίγουρα βοηθάει πολύ στις κοινωνικές μας σχέσεις και αλληλεπιδράσεις. Οφείλουμε ως γονείς, ως εκπαιδευτικοί και ως κοινωνία να διδάσκουμε στα παιδιά μας την αυτογνωσία και την ενσυναίσθηση.

Γιατί μη ξεχνάτε ένα παιδί με ενσυναίσθηση θα γίνει ένας ενήλικας με συνείδηση.

Επιμέλεια: Λάλου Σπυριδούλα Μαρία

Εκπαιδευτικός

Follow & Like: Teacher's Blog