ΔΕΠ-Υ και μαθησιακές δυσκολίες στο δημοτικό: Πώς διαφέρουν, πώς συνδέονται και ποιες παρεμβάσεις βοηθούν

Η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ΔΕΠ-Υ) είναι μια νευροαναπτυξιακή διαταραχή που επηρεάζει τη συγκέντρωση, τον έλεγχο παρορμήσεων και τη ρύθμιση της συμπεριφοράς. Αν και η ΔΕΠ-Υ δεν αποτελεί μαθησιακή δυσκολία, εμφανίζεται συχνά μαζί με αυτές, δημιουργώντας μια πιο σύνθετη εικόνα στη σχολική καθημερινότητα του παιδιού. 

Ποια είναι η διαφορά;

Οι μαθησιακές δυσκολίες, όπως η δυσλεξία, η δυσορθογραφία ή η δυσαριθμησία, αφορούν κυρίως την επεξεργασία της πληροφορίας και την απόδοση σε συγκεκριμένες δεξιότητες (ανάγνωση, γραφή, μαθηματικά).
Αντίθετα, η ΔΕΠ-Υ σχετίζεται με τη λειτουργία της προσοχής, την οργάνωση, τον αυτοέλεγχο και τη διατήρηση της προσπάθειας.

Έτσι, ένα παιδί με μαθησιακή δυσκολία μπορεί να έχει καλή συγκέντρωση αλλά να δυσκολεύεται στην ανάγνωση, ενώ ένα παιδί με ΔΕΠ-Υ μπορεί να διαβάζει σωστά αλλά να μην ολοκληρώνει τις εργασίες του λόγω διάσπασης προσοχής.

Πώς συνδέονται;

Παρότι διαφέρουν, οι δύο καταστάσεις συχνά συνυπάρχουν. Η δυσκολία στη συγκέντρωση μπορεί να επιβαρύνει ακόμη περισσότερο την εκμάθηση βασικών δεξιοτήτων, ενώ οι σχολικές αποτυχίες μπορεί να ενισχύουν το άγχος και την αποσπαστικότητα.
Γι’ αυτό τα παιδιά με ΔΕΠ-Υ έχουν αυξημένη πιθανότητα να εμφανίσουν και μαθησιακές δυσκολίες και χρειάζονται μια ολιστική προσέγγιση αξιολόγησης και υποστήριξης.

Ποιες παρεμβάσεις βοηθούν πραγματικά;

·       Δομημένο περιβάλλον μάθησης

·       Σύντομες, διαδοχικές εργασίες
Διαφοροποιημένη διδασκαλία

·       Ενίσχυση λειτουργικών δεξιοτήτων

·       Στενή συνεργασία εκπαιδευτικών – γονέων – ειδικών

·       Ψυχοεκπαίδευση και θετική ενίσχυση

Δες επίσης: ΔΕΠ-Υ & Μελέτη στο σπίτι: 3 Βήματα που όντως βοηθάνε!

Η ΔΕΠ-Υ και οι μαθησιακές δυσκολίες δεν είναι το ίδιο, αλλά συχνά αλληλεπιδρούν και ενισχύουν η μία την άλλη. Με έγκαιρη αναγνώριση, σωστή υποστήριξη και κατάλληλες παρεμβάσεις, τα παιδιά μπορούν να αναπτύξουν δεξιότητες που θα τα βοηθήσουν να προοδεύσουν τόσο σχολικά όσο και συναισθηματικά.

Επιμέλεια: Λάλου Σπυριδούλα Μαρία

Εκπαιδευτικός

Follow & Like: Teacher's Blog

Τι δεν σου είπαν όταν γίνεσαι γονιός: μύθοι vs πραγματικότητα

Κανείς δεν σε προετοιμάζει πραγματικά για το ταξίδι της γονεϊκότητας. Όλοι έχουν κάτι να σου πουν, όλοι κάτι ξέρουν, όλοι δίνουν συμβουλές. Αλλά υπάρχουν πράγματα που τα μαθαίνεις μόνο όταν κρατήσεις το μωρό σου στην αγκαλιά σου και τότε η θεωρία συναντά την… πραγματικότητα.

Μύθος 1: «Η μητρότητα/πατρότητα έρχεται φυσικά.»

Πραγματικότητα: Τίποτα δεν έρχεται «αυτόματα». Μαθαίνεις κάθε μέρα. Άλλες φορές νιώθεις σίγουρος, άλλες φοράς ένα τεράστιο ερωτηματικό στο μέτωπο. Κι αυτό είναι απόλυτα ΟΚ.

Μύθος 2: «Αν αγαπάς το παιδί σου, δεν κουράζεσαι.»

Πραγματικότητα: Το αγαπάς, το λατρεύεις, θα έδινες τα πάντα…και ναι, κουράζεσαι. Και αυτό δεν σημαίνει ότι δεν είσαι καλός γονιός. Σημαίνει ότι είσαι άνθρωπος.

Μύθος 3: «Όλα αλλάζουν αλλάζοντας ένα πρόγραμμα.»

Πραγματικότητα: Τα παιδιά δεν έχουν manual. Κάθε μέρα είναι διαφορετική. Το πρόγραμμα βοηθά, αλλά δεν είναι το μαγικό ραβδί. Άλλες φορές δουλεύει τέλεια κι άλλες… απλά όχι.

Μύθος 4: «Οι άλλοι τα καταφέρνουν καλύτερα.»

Πραγματικότητα: Οι άλλοι δεν τα καταφέρνουν καλύτερα, απλώς δεν βλέπεις το παρασκήνιο. Και πίστεψέ με, όλοι έχουν τις ίδιες ανησυχίες, τα ίδια λάθη, τις ίδιες μικρές νίκες.

Μύθος 5: «Η ζωή σου σταματά.»

Πραγματικότητα: Δεν σταματά, ΑΛΛΑΖΕΙ. Και μέσα στην αλλαγή ανακαλύπτεις νέες πλευρές του εαυτού σου. Μικρές χαρές που δεν ήξερες ότι υπάρχουν. Και ναι, υπάρχουν και μέρες δύσκολες, αλλά είναι όλες κομμάτι της ίδιας μεγάλης ιστορίας.

Δεν υπάρχει τέλειος γονιός. Υπάρχει μόνο ένας γονιός που προσπαθεί κάθε μέρα  και αυτό αρκεί.
Τα παιδιά δεν χρειάζονται τελειότητα· χρειάζονται εσένα, όπως είσαι.

Με αγάπη,

Σπυριδούλα

Μητρότητα και επιστροφή στην εργασία: ένα μικρό γράμμα για σένα

Αγαπημένη μου μαμά,

Ξέρω πώς νιώθεις. Εκείνο το σφίξιμο στο στήθος το πρωί, το βλέμμα του μωρού που σε κοιτάει σαν να σε ρωτά «πού πας;», «γιατί με αφήνεις;».  Η καρδιά σου θέλει να μείνει, μα ο κόσμος έξω σε περιμένει γεμάτος απαιτήσεις.

Μην νιώθεις ενοχές. Δεν εγκαταλείπεις … συνεχίζεις. Το μωρό σου δεν μετρά τις ώρες που λείπεις, αλλά τη ζεστασιά σου όταν επιστρέφεις. Η αγάπη δεν χάνεται∙ απλώς απλώνεται σε δύο κόσμους.

Κι όταν η μέρα σου στη δουλειά μοιάζει ατελείωτη, θυμήσου αυτά τα μικρά μυστικά που ίσως σε βοηθήσουν:

• Κράτα μια μικρή επαφή μέσα στη μέρα. Μια φωτογραφία ή ένα μήνυμα μπορεί να σου θυμίσει γιατί προσπαθείς.
• 
  Κάνε τον αποχωρισμό μια ιερή στιγμή. Ένα φιλί, μια αγκαλιά, μια φράση που θα γίνει το «δικό σας» τελετουργικό.
• Να είσαι ευγενική με τον εαυτό σου. Δεν χρειάζεται να τα κάνεις όλα τέλεια∙ χρειάζεται μόνο να είσαι παρούσα με αγάπη.
• Ζήτα υποστήριξη. Από τον σύντροφο, την οικογένεια, τις φίλες, ή ακόμη κι από άλλες μητέρες που περνούν το ίδιο. Δεν είσαι μόνη.

Μέρα με τη μέρα, η ισορροπία θα έρθει. Και θα δεις πως μπορείς να είσαι και μαμά και γυναίκα, τρυφερή και δυνατή μαζί. 

Με κατανόηση,

Μια μαμά που ένιωσε ακριβώς το ίδιο

Σπυριδούλα Μαρία

Teacher's Blog

Η δύναμη της ήρεμης φωνής: Γιατί έχει σημασία πώς μιλάμε στα παιδιά μας

Η φωνή μας είναι το πρώτο «μέσο επικοινωνίας» που γνωρίζει ένα παιδί. Ο τόνος, οι λέξεις και η στάση μας δεν μεταφέρουν μόνο πληροφορίες, μεταφέρουν συναίσθημα, ασφάλεια και αγάπη. Ο τρόπος που μιλάμε στα παιδιά μας διαμορφώνει όχι μόνο τη σχέση μας μαζί τους, αλλά και τον τρόπο που θα επικοινωνούν τα ίδια με τον κόσμο.  

·       Η ηρεμία γεννά ασφάλεια

Όταν ένα παιδί ακούει ήρεμη φωνή, ο εγκέφαλός του αντιλαμβάνεται ότι «είναι ασφαλές». Μαθαίνει πως μπορεί να εκφράζει συναισθήματα χωρίς φόβο, γιατί ο ενήλικας δίπλα του παραμένει σταθερός και ψύχραιμος. Αντίθετα, οι φωνές και η ένταση ενεργοποιούν το άγχος και οδηγούν σε αντίδραση ή απόσυρση.

·       Το παράδειγμα είναι το μάθημα

Τα παιδιά μιμούνται ό,τι βλέπουν. Όταν τα αντιμετωπίζουμε με ηρεμία, μαθαίνουν κι εκείνα να λύνουν τις διαφορές τους χωρίς φωνές ή ξεσπάσματα. Έτσι, η ήρεμη επικοινωνία γίνεται βίωμα και όχι απλώς «κανόνας».

·       Ήρεμη φωνή δεν σημαίνει χωρίς όρια

Μπορούμε να είμαστε σταθεροί και ξεκάθαροι χωρίς να φωνάζουμε. Η ήρεμη στάση δίνει στα όρια δύναμη, γιατί τότε το παιδί κατανοεί αντί να φοβάται. Η πειθαρχία χτίζεται με συνέπεια, όχι με ένταση.

·       Μια πράξη αγάπης στην πράξη

Το να μιλάμε ήρεμα δεν είναι πάντα εύκολο, ειδικά στις δύσκολες στιγμές. Είναι όμως μια συνειδητή πράξη αγάπης, που δείχνει στο παιδί ότι το σεβόμαστε και ότι η σχέση μας μπορεί να παραμένει ασφαλής ακόμη και μέσα στην ένταση.

Η ήρεμη φωνή δεν είναι αδυναμία· είναι δύναμη. Είναι ο τρόπος να δείξουμε στα παιδιά ότι η αγάπη και ο σεβασμός μπορούν να ακουστούν, χωρίς να χρειαστεί να φωνάξουμε.

Επιμέλεια: Λάλου Σπυριδούλα Μαρία

Εκπαιδευτικός

Follow & Like: Teacher's Blog

Πηγές:

Peaceful Parent, Happy Kids: How to Stop Yelling and Start Connecting — Laura Markham

How to Talk So Kids Will Listen & Listen So Kids Will Talk — Adele Faber & Elaine Mazlish

Η αξία του «όχι»: Πώς να θέτετε υγιή όρια χωρίς τύψεις

Ως γονείς, συχνά νιώθουμε πίεση να είμαστε πάντα «εκεί» για τα παιδιά μας: διαθέσιμοι, υποστηρικτικοί, ευγενικοί και —το πιο δύσκολο— ευχάριστοι. Κάπου μέσα σε όλα αυτά, το «όχι» αρχίζει να ακούγεται βαρύ, ενοχλητικό ή ακόμα και... ενοχικό. Όμως η αλήθεια είναι ότι το «όχι» είναι ένα από τα πιο πολύτιμα δώρα που μπορούμε να προσφέρουμε στα παιδιά μας. 

Γιατί το «όχι» είναι σημαντικό:

• Διδάσκει όρια και σεβασμό: Το παιδί μαθαίνει ότι κάθε άνθρωπος —ακόμη και ο γονιός— έχει ανάγκη από όρια και χώρο. Αυτό το βοηθά να αναγνωρίζει και τα δικά του όρια, αλλά και να σέβεται τα όρια των άλλων.
• Καλλιεργεί συναισθηματική ωριμότητα: Μαθαίνοντας να διαχειρίζεται την απογοήτευση, το παιδί αποκτά αντοχές και εξελίσσει την ικανότητα να προσαρμόζεται.

Γιατί εμείς όμως νιώθουμε τύψεις;

Πολλοί γονείς φοβούνται ότι αν πουν «όχι», το παιδί θα τους παρεξηγήσει ή θα νιώσει απόρριψη. Άλλοι νιώθουν ενοχές γιατί έχουν λίγο χρόνο μαζί του και θέλουν αυτός να είναι «ευχάριστος». Όμως η ποιότητα της σχέσης δεν χτίζεται στην αποδοχή κάθε επιθυμίας του παιδιού, αλλά στην αλήθεια, τη σταθερότητα και την αγάπη με όρια.

Οριοθέτηση και πειθαρχία με σεβασμό και συνέπεια

Πώς να λέτε «όχι» χωρίς ενοχές:

1. Μείνετε σταθεροί: Αν πείτε «όχι», μη γυρίζετε σε «ίσως» επειδή το παιδί επιμένει. Η σταθερότητα γεννά εμπιστοσύνη.
2. Αναγνωρίστε το συναίσθημα: Δεν χρειάζεται να αγνοήσετε τη δυσαρέσκεια του παιδιού. Πείτε π.χ. «Καταλαβαίνω ότι στεναχωριέσαι, αλλά σήμερα δεν μπορούμε να πάρουμε παγωτό».
3. Μη φοβάστε τη δυσαρέσκεια: Είναι ΟΚ το παιδί να θυμώσει ή να στεναχωρηθεί. Αυτά τα συναισθήματα είναι μέρος της ανάπτυξης.
4. Μιλήστε με αγάπη: Το «όχι» δεν χρειάζεται να είναι αυστηρό ή επιθετικό. Ένα ήρεμο, γεμάτο αγάπη «όχι» είναι πιο αποτελεσματικό από ένα «ναι» που λέγεται από πίεση.

Λέγοντας «όχι» με σταθερότητα και αγάπη, δεν απορρίπτετε το παιδί σας, του δείχνετε τον δρόμο προς την υπευθυνότητα, την ασφάλεια και την υγιή προσωπική ανάπτυξη. Και αυτό είναι πολύ πιο σημαντικό από μια προσωρινή ικανοποίηση.

Επιμέλεια: Λάλου Σπυριδούλα Μαρία

Εκπαιδευτικός

Follow & Like: Teacher's Blog