Γνωρίζεις τι είναι το «Μεταβατικό Αντικείμενο» του παιδιού;

Το μεταβατικό αντικείμενο λειτουργεί όπως ορίζεται κι από την ονομασία του, δηλαδή τη μετάβαση από μία κατάσταση σε μία άλλη. Όταν μιλάμε για το μεταβατικό αντικείμενο ενός παιδιού, εννοούμε εκείνο το οποίο έχει επιλέξει ως πρώτη του κτήση και χαρακτηρίζεται από ψυχοσυναισθηματικές λειτουργίες για το ίδιο το παιδί. Είναι το αντικείμενο που θα του επιτρέψει την ομαλή μετάβαση από το ένα αναπτυξιακό στάδιο στο επόμενο, παρέχοντάς του ασφάλεια και συνέχεια. Μιας και ο πρωταρχικός δεσμός είναι ανάμεσα στη μητέρα και το παιδί, το μεταβατικό αντικείμενο αποτελεί ένα σύνδεσμο με τη μητέρα και το στάδιο της απόλυτης σχέσης που έχει μαζί της.

Η χρήση του μεταβατικού αντικειμένου εμφανίζεται ανάμεσα στον τέταρτο και δωδέκατο μήνα της ζωής του παιδιού και διαρκεί τουλάχιστον ένα χρόνο. Σε πολλά παιδιά πιθανόν να συνεχισθεί λίγο παραπάνω και ίσως να επανεμφανιστεί σε περιόδους συναισθηματική στέρησης.

Με τι μοιάζει το μεταβατικό αντικείμενο;

Το αντικείμενο αυτό μπορεί να είναι ένα παιχνίδι με μαλακή υφή, ένα μαξιλάρι ή μια κουβερτούλα, ακόμα κι ένα κομμάτι ύφασμα. Από έρευνες που έχουν γίνει, το μαλακό ύφασμα είθισται να προσφέρει μία οικειότητα και ένα αίσθημα θαλπωρής, καθώς θυμίζει στα μικρά παιδιά το δέρμα και την άμεση επαφή τους με τη μητέρα.

Μπορούμε να αλλάξουμε το μεταβατικό αντικείμενο;

Πολλοί γονείς ρωτούν αν μπορούν να πλύνουν το κουκλάκι ή να το αντικαταστήσουν με ένα πανομοιότυπο σε περίπτωση που έχει φθαρθεί, όμως το παιδί αντιδρά πολύ έντονα και δικαιολογημένα, καθώς η μυρωδιά αυτή που έχει αποκτήσει, είναι που του δημιουργεί το αίσθημα οικειότητας και ασφάλειας, ανακουφίζοντας το από ανησυχία ή άγχος που μπορεί να αισθάνεται.

Ο Winnicott (Άγγλος παιδίατρος και ψυχαναλυτής) είχε αναφέρει χαρακτηρίστηκα πως εάν ο γονιός πλύνει το κουκλάκι, ουσιαστικά είναι σαν να εισάγει μία διακοπή στη συνέχεια της εμπειρίας του  παιδιού, πάνω στην μετάβαση που βιώνει. Μία διακοπή που μπορεί να καταστρέψει το νόημα και την αξία που έχει το αντικείμενο για το παιδί και δεν πρέπει ποτέ να αλλάξει, εκτός αν το αλλάξει το ίδιο το παιδί. Οι απότομες διακοπές του μεταβατικού αντικειμένου, μπορεί να οδηγήσουν το παιδί σε ψυχοσυναισθηματικές δυσκολίες, ακόμα και σε μία ενδεχόμενη προσκόλληση στο στοματικό στάδιο.

Μπορούμε να παίρνουμε το αντικείμενο που έχει επιλέξει το παιδί ως μεταβατικό και εκτός σπιτιού;

Η απάντηση είναι ΝΑΙ! Αν το παιδί θέλει να πάρει μαζί του στο σχολείο, στο πάρκο, ακόμα και στην επίσκεψη σε φιλικό σπίτι το μεταβατικό του αντικείμενο, τότε του επιτρέπουμε να το κάνει, καθώς όπως αναφέρεται και παραπάνω, το αντικείμενο αυτό είναι που θα το βοηθήσει να διαχειριστεί την αλλαγή του περιβάλλοντος, αλλά και το άγχος του αποχωρισμού από τη μητέρα. Γι’ αυτό λοιπόν μιας και έχουν ξεκινήσει οι παιδικοί σταθμοί, μπορείτε να αφήνετε το παιδί σας να έχει μαζί του το κουκλάκι του, αν το ίδιο βέβαια το επιθυμεί, ώστε να επεξεργαστεί καλύτερα την περίοδο προσαρμογής στο νέο περιβάλλον.

Μέχρι πότε το παιδί κρατά το μεταβατικό αντικείμενο;

Καλό είναι οι γονείς να σέβονται την ανάγκη του παιδιού να κρατήσει, για όσο εκείνο επιθυμεί το αντικείμενο με το οποίο έχει δεθεί. Καθώς αυτό μεγαλώνει, αποκτά σιγά σιγά αυτοπεποίθηση και ανεξαρτητοποιείται, οπότε αναπόφευκτα θα αφήσει πίσω του την ανάγκη για το μεταβατικό αντικείμενο. Εξάλλου αυτό δεν ξεχνιέται, δεν πενθείται, απλώς χάνει το νόημά του, αφού σταδιακά το παιδί μαθαίνει να μην προσκολλάται μόνο σε ένα αντικείμενο, αλλά να ασχολείται περισσότερο με τα ερεθίσματα που δέχεται από το περιβάλλον στο οποίο βρίσκεται. Επίσης με τον καιρό καταφέρνει να νιώθει ηρεμία, ασφάλεια και να καθησυχάζει τον εαυτό ακόμα και με την απουσία του συγκεκριμένου αντικειμένου. Όλα αυτά βέβαια επιτυγχάνονται και με την στήριξη και την εμπιστοσύνη του γονιού προς το παιδί.

Επιμέλεια:

Μαρία Λούτση

Παιδαγωγός Προσχολικής Ηλικίας ΑΤΕΙ

maria-lou90@hotmail.com

Αναδημοσίευση από: allaboutparents.gr

Follow & Like: Teacher's Blog