Ίσως μας είναι δύσκολο να το παραδεχτούμε, αλλά η έκθεση των παιδιών στην πορνογραφία σήμερα ξεκινά από απίστευτα μικρές ηλικίες. Αυτό μπορεί να συμβαίνει εκούσια, είτε ακούσια εκ μέρος των παιδιών. Σίγουρα οι γονείς μπορούν να προβλέψουν τον βαθμό της έκθεσης με την εφαρμογή όσο το δυνατόν περισσότερων γονικών ηλεκτρονικών ελέγχων και φίλτρων προστασίας. Παρόλα αυτά, είναι πολύ πιθανό ότι από τα χρόνια του γυμνασίου τα παιδιά θα αρχίσουν να εκτίθενται σε πορνό ή σε υλικό με σεξουαλικό περιεχόμενο.
Γιατί να μιλήσετε στα παιδιά σας για την πορνογραφία;
Κατανοώ πως το να ακούει ένας γονιός ότι το παιδί του έχει
πιθανώς παρακολουθήσει πορνό διαδικτυακά, μπορεί να είναι τρομακτικό. Σε αυτό
το σημείο όμως, είναι σημαντικό να μην αποφεύγετε να μιλήσετε με το παιδί σας
για το πορνό.
Η περιέργεια για την σεξουαλική λειτουργία και όλα τα
παρεπόμενα ή όσα προηγούνται είναι διαχρονικά ένα θέμα που απασχολεί την
εφηβεία. Είναι φυσιολογικό το σεξ να εξάπτει τη φαντασία των παιδιών, τα οποία
θέλουν να μάθουν όσα περισσότερα γίνεται γι΄αυτό. Αρχίζουν να επιθυμούν να
μάθουν περισσότερα για το σώμα τους, τους ίδιους, τις ανάγκες τους και τις
σχέσεις.
Αυτή η συζήτηση μπορεί για πολλούς να είναι άβολη και
αμήχανη. Όμως, παρά τη δυσκολία που έχει, σκεφτείτε ότι η μόνη εναλλακτική λύση
που διαθέτετε είναι να επιτρέπετε στο δωρεάν και εύκολα διαθέσιμο διαδικτυακό
πορνογραφικό υλικό να είναι η μοναδική πηγή ενημέρωσης των εφήβων σας για
το τι είναι το σεξ, η ερωτική επαφή, ο έρωτας.
Στις μέρες το πορνογραφικό υλικό είναι ευρέως διαθέσιμο. Ακόμα και αυτό που μπορεί να βρει κανείς εύκολα και δωρεάν στο διαδίκτυο, μπορεί να έχει εξαιρετικά σκληρές εικόνες. Σκεφτείτε αυτό πόσο τρομακτικό, δυσάρεστο και συγκεχυμένο μπορεί να φανεί σε πολλά μικρά παιδιά που δεν ήθελαν να σκοντάψουν πάνω του, αλλά συνέβη. Οι γονείς, λοιπόν, πρέπει να λέτε ξεκάθαρα στα παιδιά σας ότι δεν πρόκειται να θυμώσουν εάν θέλουν να συζητήσουν κάτι που έχουν δει, κατά λάθος ή κατ΄επιλογή.
Άλλωστε το να παρακολουθήσει ένας έφηβος/
έφηβη πορνό δεν είναι κάτι μεμπτό, αρκεί να έχει κριτική ικανότητα και ένα
ασφαλές πλαίσιο για να επικοινωνήσει τις ανησυχίες του, αν προκύψουν.
Πορνογραφία
& βίαιες εικόνες
Το δωρεάν πορνογραφικό υλικό που τα παιδιά μπορούν να
παρακολουθήσουν, συνήθως είναι εξαιρετικά βίαιο, με τους άνδρες να προκαλούν
βία και με τις γυναίκες να είναι ο στόχος της βίας. Πολλές φορές, μπορεί να
είναι πολύ πιο γραφικό και βίαιο από το πληρωμένο πορνό. Επίσης, είναι πολύ πιο
πιθανό να μην έχει παραχθεί κάτω από ηθικούς όρους, με πρακτικές δηλαδή
δίκαιου εμπορίου, συμπεριλαμβανομένων δίκαιης μισθοδοσίας, βασικής
κάλυψης υγείας και εξετάσεων για σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα.
Η γονική ανάμειξη μέσω της ανοιχτής συζήτησης για το
πορνογραφικό υλικό γενικότερα, είναι κρίσιμης σημασίας. Αυτό συμβαίνει διότι
επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο τα παιδιά θα αντιλαμβάνονται, θα κατανοούν και
θα αξιολογούν το τι βλέπουν.
Φίλτρα, εμπιστοσύνη & διαθεσιμότητα για
επικοινωνία
Σε κάθε περίπτωση όμως, οφείλουμε να προσπαθήσουμε να
κρατήσουμε τα παιδιά κάτω των 14 ετών μακριά από την πορνογραφία, ελέγχοντας
και φιλτράροντας τα τεχνολογικά τους μέσα. Μετά από αυτήν την ηλικία, δώστε
τους την ελευθερία να κάνουν τις δικές τους επιλογές, καθώς δεν υπάρχει
περίπτωση να μην καταφέρουν να βρουν έναν τρόπο για να δουν ό,τι θέλουν.
Τότε, εμπιστευθείτε τη σχέση που έχετε αναπτύξει με τα
παιδιά και τα θεμέλια ανοιχτής επικοινωνίας που έχετε χτίσει. Καλύτερα να μη
ταυτιστεί η παρακολούθηση πορνογραφικού υλικού και κατ΄επέκταση η διερεύνηση
της σεξουαλικότητας με την έννοια του απαγορευμένου και του ανήθικου, γεγονός
που μπορεί να εξιτάρει αλλά να γεμίζει και με ενοχές το άτομο. Ας ταυτιστεί με
μια επιλογή, για την οποία χρειάζεται να βάζουμε σε λειτουργία την κριτική μας
ικανότητα.
Ο εθισμός στην πορνογραφία ως διέξοδος
Μπορούμε να πούμε ότι το πορνογραφικό υλικό έχει μεγάλη
δύναμη. Η θέασή του μπορεί να προσφέρει έντονη διέγερση. Ενεργοποιεί επίσης το
«σύστημα ανταμοιβής» μας. Η ηλεκτρονική πορνογραφία μπορεί να γίνει εθιστική,
καθώς όπως φαίνεται και μέσα από έρευνες είναι η πιο δημοφιλής δραστηριότητα
που προκαλεί ηδονή και σεξουαλική ικανοποίηση. Αλλά αυτό δε σημαίνει ότι ο κάθε
έφηβος ή έφηβη που έχει παρακολουθήσει ή παρακολουθεί πορνό θα αναπτύξει μια
εμμονική ενασχόληση με αυτό, που θα οδηγήσει σε εξάρτηση.
Δεν μπορούμε να μην αναφέρουμε όμως παράλληλα ότι συχνά
κάθε είδους εθισμός αποτελεί μια «διέξοδος» από την πραγματικότητα. Αν
παρατηρήσετε μια εθιστική ενασχόληση του παιδιού σας με το πορνογραφικό υλικό,
προσπαθήστε να αφουγκραστείτε αν βιώνει κατακλυσμιαίο άγχος, αγωνία, θλίψη,
θυμό ή οποιοδήποτε άλλο δύσκολο συναίσθημα που μπορεί να προσπαθεί να αποφύγει
ή να ανακουφιστεί από αυτό, μέσω της εμμονικής θέασης.
Φυσικά, όπως προείπαμε, η συχνή παρακολούθηση ηλεκτρονικού
πορνό στην εφηβεία δεν συνεπάγει εθισμό σε αυτό. Ο εθισμός προϋποθέτει
καθημερινή και καταναγκαστική χρήση πορνό, που συχνά συνοδεύεται και από άλλα
συμπτώματα, όπως είναι η απώλεια της όρεξης, η νευρικότητα, η απομόνωση, η
μείωση της σχολικής επίδοσης, η κατάθλιψη, κ.α.
Ο καλύτερος τρόπος με τον οποίο μπορείτε να
αποτρέψετε τον έφηβο από το να αισθάνεται εθισμένος ή να υποφέρει από αρνητικές
συνέπειες προερχόμενες από την έκθεση στην πορνογραφία, είναι να μιλάτε μαζί
του.
Τι μπορείτε να πείτε στο έφηβο παιδί σας για την
πορνογραφία.
Η πορνογραφία βασίζεται στην
υποκριτική
Ίσως, ορισμένοι ενήλικες κάνουν σεξ με παρόμοιο τρόπο με
τις σκηνές πορνό, αλλά κατά πάσα πιθανότητα σε πολλές περιπτώσεις
διαφοροποιείται σημαντικά. Οι σκηνοθέτες πορνό προσπαθούν να κάνουν τα βίντεό
τους να δείχνουν ρεαλιστικά, έτσι ώστε να προκαλεί σεξουαλική απελευθέρωση στον
θεατή. Αλλά, αυτό δεν τα καθιστά ακριβή απεικόνιση της σεξουαλικής επαφής
μεταξύ ανθρώπων.
Οι παραγωγοί και οι ηθοποιοί πορνό δημιουργούν media, όχι
μια αναπαράσταση της πραγματικότητας. Οι γωνίες του φακού της κάμερας, ο
φωτισμός και η ροή της σεξουαλικής δραστηριότητας αποτελούν μέρος μιας
παραγωγής. Σε πορνογραφικές σκηνές, σεξουαλικές πράξεις που μπορεί να είναι
επώδυνες στην πραγματική ζωή, μπορεί να δείχνουν ευχάριστες. Επιπλέον, πολλά
στοιχεία, συμπεριλαμβανομένων του οργασμού και των εκσπερμάτισης, είναι
ψεύτικα.
Τα σώματα της πλειοψηφίας των
ανθρώπων δε μοιάζουν με αυτά των ηθοποιών πορνό
Οι συμμετέχοντες σε πορνό επιλέγονται λόγω ορισμένων
εμφανισιακών χαρακτηριστικών (μεγάλο πέος, υπερμεγέθη στήθη), με σκοπό να πουλήσουν
περισσότερα βίντεο. Οι πρωταγωνιστές σε ταινίες πορνό συχνά αλλάζουν το σώμα
τους, μέσω αισθητικών επεμβάσεων, για να επιλεχθούν από παραγωγούς πορνό.
Είναι σημαντικό οι μπαμπάδες, όταν αρχίσουν να
καταλαβαίνουν την ανάγκη του γιού τους να συζητήσουν για την ύπαρξη της
πορνογραφίας ως ένα τεχνητό θέαμα. Επίσης σημαντικό είναι να βοηθήσουν το παιδί
να μην τρομάξει στη θέα ενός πρωταγωνιστή, που μπορεί να αποτελέσει πλήγμα για
την εικόνα που έχει για τον εαυτό του και το μόριό του. Το ίδιο ισχύει και για
τις μαμάδες με τις κόρες.
Είναι σημαντικό να διαχωριστεί η πραγματική ζωή από την πορνογραφική. Άλλο είναι οι γυναίκες της κανονικής ζωής και άλλο οι επαγγελματίες. Αυτό ισχύει και για τους άνδρες.
Εάν η πορνογραφία σε ενοχλεί, μη συνεχίσεις να την παρακολουθείς
Μερικές φορές, πολλοί έφηβοι μαζί ως γκρουπάκι, μέσω
της πίεσης των συνομηλίκων, μπορεί να παρακολουθήσουν σκηνές πορνό.
Πρέπει το παιδί σας να είναι προετοιμασμένο ώστε να έχει τη δυνατότητα να
επιλέξει να φύγει ή να σταματήσει να παρακολουθεί.
Πολλά είδη πορνό μπορεί να φέρουν ενόχληση ή ταραχή στον
θεατή. Μπορεί ακόμα και μια σκηνή να είναι δύσκολο να τη βγάλει κάποιος από το
μυαλό του, όταν κάνει στην πραγματικότητα σεξ. Η αίσθηση μπορεί να συγκριθεί με
αυτή μιας ταινίας τρόμου. Τα παιδιά πρέπει πάντα να γνωρίζουν ότι μπορούν ανά
πάσα στιγμή να φύγουν από το δωμάτιο, να κλείσουν την ταινία ή να πουν «Δε θέλω
να την παρακολουθήσω».
Πορνογραφικό υλικό &
λιγότερο συνηθισμένες ή «ακραίες» σεξουαλικές πράξεις
Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν κάνουν, ή τουλάχιστον δεν
κάνουν συχνά, πολλές από τις σεξουαλικές πράξεις που έχουν κανονικοποιηθεί στο
πορνό. Όταν οι άνθρωποι εμπλέκονται σε αντίστοιχες σεξουαλικές
πράξεις στην πραγματική ζωή, απαιτείται ωριμότητα, όρια, εμπιστοσύνη
και επικοινωνία μεταξύ των συντρόφων. Τίποτα από αυτά, όμως, δεν
υπογραμμίζεται στα πορνό.
Οι περισσότεροι έφηβοι δεν είναι έτοιμοι να συμμετάσχουν
στις σεξουαλικές πράξεις που δείχνουν στο πορνό. Πείτε, λοιπόν, στο παιδί σας
να επικεντρωθεί στην εγγύτητα και τη σύνδεση που περιέχουν οι σεξουαλικές
συνευρέσεις, καθώς θα υπάρχει αρκετός χρόνος για τα όλα τα άλλα, αργότερα, αν
το επιλέξουν συνειδητά.
Συγκατάθεση
Οι πρωταγωνιστές σε πορνό καλούνται να δώσουν συγκατάθεση
πριν γυρίσουν μια σκηνή, ακόμη και αν αυτό γίνεται πίσω από τις κάμερες. Μην
υποθέτετε ότι, επειδή ένας ηθοποιός πορνό χτυπά μια ηθοποιό κατά τη διάρκεια
της ταινίας, ότι δεν χρειάζεται να ζητήσετε συγκατάθεση καθ ‘όλη τη διάρκεια
μιας σεξουαλικής επαφής. Ποτέ μην υποθέτετε ότι ένα χαστούκι, τσίμπημα ή άλλες
δραστηριότητες που φαίνονται σκληρές, είναι αυτονόητες κατά της διάρκεια της σεξουαλικής
επαφής.
Μην ξεχνάτε ότι οι ερμηνευτές πορνό είναι επαγγελματίες.
Μπορεί να μην τους βλέπετε να χρησιμοποιούν λιπαντικά ή να συζητούν σχετικά με
μέτρα ασφαλείας, αλλά τις περισσότερες φορές αυτά συμβαίνουν (ή θα έπρεπε να
συμβαίνουν) πίσω από τις κάμερες.
Σεξουαλική επαφή & συναισθήματα
Τις περισσότερες φορές, στην πορνογραφία το σώμα εκτίθεται
με έναν ψυχρό τρόπο, ως ένα όργανο χωρίς ψυχή. Είναι σημαντικό να τονιστεί στο
παιδί ότι το σώμα δεν μπορεί να λειτουργήσει μηχανικά. Ακόμα και σε περιστασιακές
σχέσεις, αναπτύσσει κανείς φαντασιώσεις και συναισθήματα που δημιουργούν μια
μαγευτική διαδρομή.
Το σώμα, επίσης, δεν έχει τίποτα βρώμικο. Το ανακαλύπτουμε
και πειραματιζόμαστε με αυτό, πάντα με σεβασμό, όρια και φροντίδα. Στην
πορνογραφία οι συμμετέχοντες πληρώνονται για να κάνουν μια προσομοίωση
σεξουαλικής επαφής. Στην πραγματικότητα, δεν υπάρχει σεξ χωρίς επιθυμία,
συναίσθημα και φαντασία. Ας εμφυσήσουμε στα παιδιά ότι το καλύτερο σεξ απαιτεί
χρόνο, εμπειρία και ότι συνήθως αυτό το βρίσκει κανείς όταν υπάρχει ταίριασμα
σωμάτων και ψυχών. Αγάπη και πάθος.
Κλείνοντας, οφείλουμε να υπογραμμίσουμε ότι διαχρονικά τα
χρόνια της εφηβείας για τα νεαρά αγόρια και τα κορίτσια αποτελούν μια περίοδο
περιέργειας και ανακάλυψης του εαυτού, των άλλων και του κόσμου που τους
περιβάλλει. Στα πλαίσια αυτά είναι και η διερεύνηση της σεξουαλικότητας. Η
ανάγκη για να καταλάβει ο νέος άνθρωπος τι είναι και τι επιθυμεί σε όλους τους
τομείς. Να βρει μόνος του τι είναι φυσιολογικό και το όχι στα μάτια του. Να
ταυτιστεί ή να διαφοροποιηθεί.
Ας βοηθήσουμε λοιπόν τα παιδιά μέσω της διαθεσιμότητάς μας
να κάνουν το ταξίδι της εξερεύνησης. Ας αποτελέσουν η γονεϊκότητα, αλλά και η
εκπαίδευση, δύο ασφαλή πεδία που το παιδί θα μπορεί να απευθυνθεί, όποτε το
ίδιο το έχει ανάγκη. Και τέλος, ας δείχνουμε με κάθε ευκαιρία στα παιδιά μας
ότι δεν περιστρέφονται όλα γύρω από τις επιδόσεις, αλλά από την ουσιαστική
επαφή και την αλληλεπίδραση με τον άλλον.
Επιμέλεια:
Μαρία Αποστολοπούλου
Ιδρυτικό Μέλος allaboutparents.gr | Positive Parenting
Ψυχολόγος
Σχεσιακή Ψυχαναλυτική Ψυχοθεραπεύτρια
Δόκιμο Τακτικό Μέλος ΙΣΟΨ
Μέλος της Διεθνούς Ένωσης Σχεσιακής
Ψυχανάλυσης & Ψυχοθεραπείας (IARPP)
& της Αμερικάνικης Ένωσης Ομαδικής
Ψυχοθεραπείας (AGPA)
