Σήμερα
θα προσπαθήσουμε να διερευνήσουμε μερικούς τρόπους ώστε να μας ακούν τα παιδιά
χωρίς να φωνάζουμε.
Όταν έρχεται ένα παιδί στον κόσμο βλέπουμε πως
εμείς οι ίδιοι αλλάζουμε πολύ. Νιώθουμε πως έχουμε τον έλεγχο, πως όλα
εξαρτώνται από εμάς. Παρόλα αυτά, αν παρατηρήσουμε τους εαυτούς μας, θα
καταλάβουμε πως προσαρμοζόμαστε στις ανάγκες του παιδιού. Με έναν τρόπο, όπως
επηρεάζουμε και ανατρέφουμε εμείς τα παιδιά, έτσι μας επηρεάζουν και
εκείνα. Βλέπουμε πως με τα χρόνια αλλάζουμε συμπεριφορές, απαντάμε με ένα
συγκεκριμένο τρόπο και προσπαθούμε να ανταποκριθούμε στις δικές τους ανάγκες.
Όπως έχω πει σε πολλά άρθρα, εμείς είμαστε τα
πρότυπα των παιδιών μας. Από εμάς παίρνουν παραδείγματα. Οπότε, πώς μπορούμε να
αναμένουμε τα παιδιά να είναι καλοί ακροατές, όταν εμείς οι ίδιοι πολλές φορές
δεν τα ακούμε και φωνάζουμε; Ξέρω πως πολλές φορές είναι αρκετά δύσκολο να μην
υψώνουμε τη φωνή μας. Και οι ενήλικες έχουμε συναισθήματα και καμιά φορά μπορεί
να μας καταβάλλουν.
Συχνά και τα ίδια τα παιδιά μαθαίνουν να
λειτουργούν υπό κάποιες συγκεκριμένες συνθήκες. Για παράδειγμα, κάποια στιγμή
είχα ένα παιδάκι σε παράλληλη στήριξη το οποίο στο σπίτι του η επικοινωνία
γινόταν μόνο με φωνές. Αποτέλεσμα αυτού ήταν να μην μπορεί να ακούει τον χαμηλό
τόνο της δικής μου φωνής. Έτσι, διαρκώς με προκαλούσε να φωνάξω, καθώς αυτός
ήταν ο τρόπος του να επικοινωνεί με τους άλλους.
Τι
συμβαίνει όταν φωνάζουμε;
Η σχέση με τα παιδιά μας είναι αμφίδρομη. Εκείνα
μας μαθαίνουν πώς να τους συμπεριφερόμαστε κι εμείς μαθαίνουμε εκείνα να
μας συμπεριφέρονται με ένα συγκεκριμένο τρόπο. Αυτός ο τρόπος μπορεί να μην
είναι ο καλύτερος και να στεναχωριόμαστε και να μην αντιλαμβανόμαστε με ποιον
τρόπο μπορεί να έχουμε φέρει το παιδί σε αυτήν την κατάσταση.
Όταν
εμείς οι ίδιοι φωνάζουμε, τις περισσότερες φορές τα παιδιά δεν ακούν.
Φανταστείτε τον εαυτό σας, μπροστά σε ένα παιδί
που φωνάζει δύνατα και γκρινιάζει. Μπορείτε να καταλάβετε τι θέλει ; Ή τι σας
ζητάει ; Συνήθως όχι, απλά είναι μια διαρκής φασαρία. Ο εγκέφαλος του παιδιού,
όπως και ο δικός μας, έχει μάθει να ξεχωρίζει τις πληροφορίες σε σημαντικές και
ασήμαντες. Όταν εγώ έχω διδάξει το παιδί μου πως φωνάζοντας δείχνω τη
σημαντικότητα του θέματος, όταν θα θέλω να του μιλήσω ήρεμα και να του ζητήσω
κάτι δεν πρόκειται να με ακούσει. Από την άλλη, όταν έχω εκπαιδεύσει το παιδί
μου να με ακούει στον ήρεμο τόνο, τότε είναι πολύ πιο πιθανό να με ακούσει
χωρίς να φωνάξω.
Τι
μπορούμε να κάνουμε αντί να φωνάζουμε;
Είναι σημαντικό να τονίσω πως όταν έχω μάθει το
παιδί μου για χρόνια σε ένα συγκεκριμένο μοτίβο, δε σημαίνει πως εάν μία φορά
μιλήσω ήρεμα, το παιδί θα αντιδράσει με τον αναμενόμενο τρόπο.
Θέλει
υπομονή και καθημερινή επανάληψη να μη χάνω τον έλεγχο και να κρατάω όσο μπορώ
την ίδια στάση πάντα, ώστε να το εκπαιδεύσω έναν νέο τρόπο επικοινωνίας μαζί
μου.
Θα πρέπει να κατανοήσουμε πως τα παιδιά είναι
άνθρωποι έχουν το δικό τους χαρακτήρα και κάνουν τις δικές τους επιλογές μία
απ’ αυτές τις επιλογές είναι το εάν θα συνεργαστούν μαζί μας σε αυτό που τους
λέμε. Δε θα πρέπει να θεωρούμε δεδομένο πως είναι υποχρεωμένα να κάνουν ακριβώς
αυτό που θα τους πούμε, τη στιγμή που θα τους το πούμε. Με τη λογική αυτή,
αφαιρούμε από το παιδί την ανεξαρτησία και τη δυνατότητα επιλογής του αλλά και
την αυτοεκτίμηση του, κάνοντας το να νιώθει πως οι επιλογές του είναι μόνιμα
λάθος.
Διάλεξε
τις μάχες σου
Συχνά μπαίνουμε στη διαδικασία να λέμε όχι ή να
συγκρουόμαστε με το παιδί για καθετί που μας ζητά. Αυτό συνήθως έχει σαν
αποτέλεσμα αφενός το παιδί να φοβάται να μας ζητήσει κάτι και να μας
εμπιστευτεί, αλλά φέρνει και τα αντίθετα αποτελέσματα. Δηλαδή, θεωρώντας το
παιδί ότι είμαστε δύο αντίθετα στρατόπεδα, συνήθως, δε συνεργάζεται μαζί μας.
Μιλώντας λοιπόν για όρια θα πρέπει να μπορούμε
να είμαστε ευέλικτοι και τα όρια αυτά να είναι ημί-διαπερατά. Αυτό σημαίνει πως
κάποιες φορές θα κάνουμε το χατίρι στο παιδί, χωρίς να προηγηθεί η άρνηση μας
και κάποιες άλλες δε θα το κάνουμε. Είναι σημαντικό να ξεχωρίζουμε τι δεν
μπορεί στην πραγματικότητα να γίνει και τι μπορεί να γίνει, αλλά αρνούμαστε
λόγω κούρασης ή λόγω θυμού. Όσα ψυχικά δεν μας κοστίζουν και μπορούμε, είναι
καλό να τα προσφέρουμε στο παιδί. Άρα, διαλέγω τις μάχες που δίνω με το παιδί
μου εάν θέλουμε να μας ακούει και όχι να θεωρεί πως εμείς δεν το ακούμε.
Δίνοντας
επιλογές
Το να δίνουμε επιλογές είναι κάτι που
προτείνεται σχεδόν πάντα για τα παιδιά. Συχνά νιώθουν πως δεν έχουν λόγο, πως
δεν μπορούν να πάρουν αποφάσεις, πως δεν ακούγονται. Δίνοντας λοιπόν στο παιδί
δύο επιλογές, του επιτρέπουμε αφενός να έχει λόγο και αφετέρου να γίνει αυτό
που χρειάζεται. Για παράδειγμα εάν είμαστε στην παραλία και επιθυμούμε να
φύγουμε μπορούμε να ρωτήσουμε το παιδί «θέλεις να κάνουμε άλλη μία βουτιά και
να φύγουμε ή να κάνουμε ντουζ και να φύγουμε;» . Με αυτό τον τρόπο και θα
κάνουμε αυτό που χρειάζεται και θα δώσουμε στο παιδί την επιλογή, ώστε να
νιώθει πως η γνώμη του έχει σημασία για εμάς.
Συνέπεια
Η συνέπεια είναι το σημαντικότερο εργαλείο που διαθέτει
ένας γονιός. Η συνέπεια σε όσα λέμε, είναι αυτή που χτίζει την εμπιστοσύνη με
το παιδί μας. Είναι σημαντικό να κάνουμε αυτό που λέμε, είτε αυτό είναι κάτι
που θα χαροποιήσει το παιδί, είτε αυτό είναι κάτι που θα το στεναχωρήσει. Θα
πρέπει λοιπόν να είμαστε αρκετά προσεκτικοί σε όσα αναφέρουμε και για όσα
προειδοποιούμε το παιδί μας. Δηλαδή, εάν πούμε στο παιδί δε θα παίξεις με το
κινητό για ένα μήνα, είναι μια απειλή που φυσικά δεν μπορούμε να κρατήσουμε και
σίγουρα θα λυγίσουμε, καθώς πράγματι είναι υπερβολική. Άρα, καλό είναι να
χρησιμοποιούμε όρους και συνέπειες που μπορούμε να ακολουθήσουμε. Έτσι, το
παιδί θα καταλάβει πως είμαστε σταθεροί σε όσα λέμε και δεν αλλάζουμε διαρκώς
γνώμη.
Επιμέλεια:
Κωνσταντίνα Αδαμοπούλου
Ιδρυτικό Μέλος allaboutparents.gr
| Positive Parenting
BSc, MSc Ψυχολογία
Σχεσιακή Ψυχαναλυτική Ψυχοθεραπεύτρια
Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες
Μέλος της Διεθνούς Ένωσης Σχεσιακής
Ψυχανάλυσης & Ψυχοθεραπείας (IARPP)
6985810793
adamopouloukonstantina1@gmail.com
Αναδημοσίευση: allaboutparents.gr
Follow &
Like: Teacher's Blog
Διάβασε επίσης: Ανεπαρκείς γονείς...θυμωμένοι ενήλικες
