Το συμβολικό παιχνίδι και η αξία του για την ανάπτυξη του παιδιού

Το παιχνίδι είναι μια σύνθετη διαδικασία, που συμβάλλει στην ολοκληρωμένη ανάπτυξη του παιδιού αλλά και στην ψυχική του ισορροπία. Μέσα από το παιχνίδι τα παιδιά μαθαίνουν να χρησιμοποιούν τη δημιουργικότητά τους και να καλλιεργούν τη φαντασία τους αφού μέσω αυτού εξερευνούν και αλληλεπιδρούν με το περιβάλλον γύρω τους. 

Σύμφωνα με την ψυχαναλυτική προσέγγιση (Freud 1964), το παιχνίδι αποτελεί ένα ασφαλές πλαίσιο στο οποίο τα παιδιά μπορούν να αποδεσμευτούν από τους περιορισμούς της πραγματικότητας, να επεξεργαστούν εσωτερικές συγκρούσεις, να εκφράσουν απωθημένες επιθυμίες, να διαχειριστούν τα άγχη και τις αγωνίες του, να εκφράσουν «απαγορευμένα» συναισθήματα και συμπεριφορές και να επανα-κατασκευάσουν την πραγματικότητα, ώστε να ικανοποιήσουν τις ανάγκες και φαντασιώσεις τους.

Η αναπτυξιακή θεωρία (Piaget, 1951) αναφέρει 3 στάδια ανάπτυξης του παιχνιδιού: 1^ο  το αισθησιοκινητικό παιχνίδι ή παιχνίδι άσκησης που κυριαρχεί στα δύο πρώτα χρόνια της ζωής, 2^ο  το συμβολικό παιχνίδι, από το τρίτο ως το έκτο έτος, και τέλος 3^ο  το κοινωνικό παιχνίδι, που εμφανίζονται μετά το έβδομο έτος της ηλικίας των παιδιών.

Στο συμβολικό παιχνίδι το παιδί υποδύεται ρόλους, φοράει ρούχα για να ενισχύσει το παιχνίδι του, μοιράζει ρόλους στους φίλους του, γίνεται ελεύθερη επέκταση του χειρισμού των αντικειμένων, των συναισθημάτων και των εμπειριών των παιδιών με τρόπο συμβολικό. Το κάθε αντικείμενο γύρω του παίρνει μορφή και πολλές φορές διαφορετική π.χ. μια κούτα μπορεί να γίνει αυτοκίνητο ή μαγικό χαλί.

Κύριο χαρακτηριστικό στο συμβολικό παιχνίδι είναι η μίμηση και η αναπαράσταση. Το παιδί βάζει στο αυτί του το χειριστήριο της τηλεόρασης και κάνει πως μιλάει στο τηλέφωνο, «παίρνει τηλέφωνο» την γιαγιά και μιλάνε.

Ποια είναι τα οφέλη του συμβολικού παιχνιδιού για το παιδί;

Το συμβολικό παιχνίδι βοηθάει το παιδί να:

·       Αναπτύσσει τη φαντασία του.

·       Αναπτύσσει την κοινωνικότητά,  τη συνεργασία, την ακολουθία κανόνων, την αποφυγή ανεπιθύμητων συμπεριφορών κλπ.

·       Ενισχύσει την αυτοεκτίμηση και την αυτοπεποίθησή του.

·       Οργανώσει και να διαχειρίζεται τον χώρο και τον χρόνο του.

·       Να δημιουργήσει σενάρια με πλοκή.

·        Εξελίσσει τον λόγο του.

·        Να ενισχύσει την ικανότητα επίλυσης προβλημάτων καθώς και την ενσυναίσθησή του.

·        Εξωτερικεύσει τα συναισθήματά του π.χ. φόβους, ανησυχίες, στρες.

·       Εξελίσσει και να βελτιώνει την μνήμη του.

·       Αναπτύσσει την παρατηρητικότητά του.

Συμπεραίνουμε λοιπόν, πως το συμβολικό παιχνίδι είναι σπουδαίο και πολυδιάστατο για την ανάπτυξη του παιδιού μαζί με το αισθητηριακό και το κοινωνικό παιχνίδι. Αφιερώστε χρόνο στα παιδιά σας για δημιουργικό παιχνίδι, ελεύθερο και αυθόρμητο και αυτό θα σας αποζημιώσει. Το παιχνίδι έχει σπουδαίο ρόλο στην ζωή όλων μας!

Παιγνιοθεραπεία: Το παιχνίδι και η θεραπευτική του ιδιότητα

Επιμέλεια: Λάλου Σπυριδούλα Μαρία

Εκπαιδευτικός

Follow & Like: Teacher's Blog