Καυγάδες στο σπίτι: Πώς επηρεάζουν τα παιδιά;

   Η οικογενειακή θαλπωρή, η επικοινωνία μεταξύ των μελών και ο σεβασμός, είναι αδιαμφισβήτητα βασικοί παράγοντες για ένα υγιές περιβάλλον για τα παιδιά. Η οικογένεια διαδραματίζει έναν πολύ σημαντικό ρόλο στον τρόπο με τον οποίο τα παιδιά βλέπουν τον κόσμο. Μέσα από τις εμπειρίες που αποκομίζουν από το οικογενειακό περιβάλλον και τις εικόνες, διαμορφώνουν την προσωπικότητα τους, τις αντιλήψεις αλλά και τις προσδοκίες που έχουν από τον εαυτό τους αλλά και από τους άλλους. Τι συμβαίνει όμως όταν τα παιδιά γίνονται μάρτυρες σε συνεχείς καυγάδες στο σπίτι;

   Ο μπαμπάς και η μαμά, τόσο σαν μονάδες όσο και σαν ζευγάρι προσφέρουν στα παιδιά την ασφάλεια και την υποστήριξη που χρειάζονται για να διαμορφωθούν. Οι σχέσεις του γονεικού ζεύγους αλλά και του λοιπού περιβάλλοντος έχουν αντίκτυπο στην συναισθηματική ασφάλεια των παιδιών. Ένα περιβάλλον με πολλές και καθημερινές συγκρούσεις, υποτίμηση και έλλειψη σεβασμού αποτελεί μία αρνητική εικόνα για την μετέπειτα εμπειρία των  παιδιών. 

Πώς οι καυγάδες στο σπίτι επηρεάζουν αρνητικά τα παιδιά;

   Υπάρχει μία αντίληψη, λανθασμένα, ότι τα παιδιά δεν καταλαβαίνουν. Ιδιαίτερα τα παιδιά μικρότερης ηλικίας τείνουμε να τα υποτιμούμε. Χρειάζεται να αντιληφθούμε έγκαιρα πως τα παιδιά από τη βρεφική κιόλας ηλικία είναι αποδέκτες όλων των συναισθημάτων των φροντιστών τους. Επηρεάζονται άμεσα. Συνεπώς οι καυγάδες στην οικογενειακή εστία δεν τα αφήνουν αδιάφορα.

   Όταν τα παιδιά είναι μάρτυρες στις εντάσσεις και τους καυγάδες στο σπίτι, γίνονται παθητικοί αποδέκτες. Διαταράσσεται η οικογενειακή τους γαλήνη, οι ισορροπίες διαλύονται και τα ίδια εκτίθενται σε καταστάσεις που είναι δύσκολο να τις αντέξουν και να τις διαχειριστούν. Τα παιδιά είναι σε θέση να αντιληφθούν τις διαφωνίες και τις εντάσσεις. Πολύ συχνά παρατηρείται το φαινόμενο να νιώθουν υπεύθυνα τα ίδια για την σύγχυση που δημιουργείται στο σπίτι.

Τι αντίκτυπο έχουν οι καυγάδες στο σπίτι στα παιδιά;

   Καθώς τα παιδιά μέσα στην αθωότητα τους νιώθουν υπεύθυνα για τους καυγάδες στο σπίτι, , παρατηρείται το φαινόμενο τα ίδια  να σωματοποιούν τις εντάσσεις. Με αποτέλεσμα να αρρωσταίνουν ή/και να παθαίνουν ατυχήματα, να παρουσιάζουν προβλήματα συμπεριφοράς στο σπίτι και στο σχολικό περιβάλλον, με στόχο να τραβήξουν να αναλάβουν την ευθύνη και να σώσουν την οικογένεια.

   Καθώς οι καυγάδες δημιουργούν εντάσσεις, αν στην κλιμάκωση τους χαθεί ο έλεγχος και η σύγκρουση καταλήξει επιθετική και εχθρική τα αποτελέσματα είναι αρνητικά. Περιπτώσεις κατά τις οποίες παρατηρούνται χαρακτηρισμοί, έντονες φωνές, λεκτική και σωματική βία, είναι φυσικό να επηρεάζουν άμεσα ένα παιδί, γνωστικά, ψυχικά και πνευματικά. Οι εντάσσεις αποτελούν σημαντική πηγή άγχους και ως αποτέλεσμα αυτή η δυσλειτουργική συνθήκη επηρεάζει τον τρόπο που αντιδρούν τα παιδιά γενικότερα σε καταστάσεις άγχους. Σύμφωνα με έρευνες τα παιδιά είναι δυνατόν να αναπτύξουν συναισθήματα ανασφάλειας, αδυναμία προσαρμογής, κατάθλιψη, άγχος και προβλήματα συμπεριφοράς.

Πώς να διαχειριστώ τους καυγάδες στο σπίτι για να προστατέψω το παιδί μου;

   Οι γονείς παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στην διαχείριση των συγκρούσεων και την προστασία των παιδιών. Ακόμα και αν οι συγκρούσεις δεν είναι άμεσα από το ζευγάρι, αλλά μεταξύ των μελών της οικογένειας, ο τρόπος διαχείρισης έχει άμεση επίδραση στα παιδιά. Το πώς αντιλαμβάνονται τα παιδιά τις σχέσεις του περιβάλλοντος τους, έχει άμεσο αντίκτυπο στον τρόπο με τον οποίο θα αντιλαμβάνονται στο μέλλον τις συναισθηματικές τους σχέσεις. Καθώς τα παιδιά μιμούνται τους γονείς είναι πολύ πιθανό να αντιγράψουν αυτά τα μοτίβα συμπεριφοράς τόσο στο σπίτι όσο και στο σχολικό και κοινωνικό περιβάλλον και να επιλύουν τις διαφωνίες τους αντιστοίχως.

   Οφείλουμε λοιπόν ως γονείς να αφήνουμε επιμέρους την ένταση και την αρνητική συμπεριφορά. Να βρούμε τρόπους επίλυσης των διαφορών μας με ηρεμία και διάλογο για να αποτελέσουμε ένα υγιές και ασφαλές πρότυπο για τα παιδιά μας. Και σε περίπτωση που ανθρώπινα χαθεί για λίγο ο έλεγχος ή το παιδί μας γίνει μάρτυρας σε μία σύγκρουση χρειάζεται να το αγκαλιάσουμε, να αναλογιστούμε τον φόβο του, και να ακούσουμε τα συναισθήματα του. Να ζητήσουμε μία ειλικρινή συγνώμη και να τηρήσουμε την υπόσχεσή μας πως θα κάνουμε ότι περνάει από το χέρι μας για να διατηρήσουμε την επικοινωνία στην οικογένεια μας  αρμονική.

Επιμέλεια:

Μαρία Φούντα

Ιδρυτικό Μέλος allaboutparents.gr | Positive Parenting

Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας | Σχεσιακή Ψυχαναλυτική Ψυχοθεραπεύτρια

Παιδοψυχολογία & Ψυχολογία Εφήβου

Μέλος Διεθνούς Ένωσης Σχεσιακής Ψυχανάλυσης & Ψυχοθεραπείας (IARPP)

Αναδημοσίευση: allaboutparents.gr

Follow & Like: Teacher's Blog