Υπάρχει τελικά Άγιος Βασίλης;;

  Υπάρχει τελικά ο Άγιος Βασίλης; Πώς να πω την αλήθεια στο παιδί μου; Μήπως το πληγώσω; Αυτές είναι κάποιες από τις απορίες-ανησυχίες των γονέων τις ημέρες των Χριστουγέννων καθώς πλησιάζει η Πρωτοχρονιά..

  Είναι απολύτως φυσιολογικό τα παιδιά μέχρι τα έξι τους χρόνια να πλάθουν με την φαντασία τους τον Άγιο Βασίλη ως ένα χοντρό κύριο, με κόκκινη φορεσιά και μεγάλη γενειάδα, όπου την ημέρα της  Πρωτοχρονιάς  μοιράζει μαζί με τους βοηθούς του, τα δώρα σε όλα τα παιδιά του κόσμου που ήταν φρόνιμα κατά την διάρκεια του χρόνου. 

  Τα παιδιά σε αυτή την ηλικία δυσκολεύονται να διακρίνουν το φανταστικό από το πραγματικό. Οπότε ως γονείς αδράξτε την ευκαιρία να περάσετε δημιουργικό χρόνο με τα παιδιά σας γύρω από το  θέμα. Για παράδειγμα μπορείτε μαζί να γράψετε το γράμμα προς τον Άγιο Βασίλη, να γράψετε ευχετήριες κάρτες, κ.ά.. Σημαντικός εδώ, είναι και ο ρόλος του παραμυθιού που μπορεί να λειτουργήσει καταλυτικά στο γνωστικό κομμάτι του παιδιού (π.χ. να αφηγηθεί μια ιστορία σχετική με το θέμα του Χριστουγέννων, να διαβάσετε μαζί παραμύθια, να τα δραματοποιήσετε κ.α)

  Στην ηλικία των έξι με δώδεκα ετών, τα παιδιά αρχίζουν να αντιλαμβάνονται την πραγματικότητα και να αμφισβητούν την ύπαρξη του Άγιου Βασίλη. Ξεκινούν να ρωτάνε τους μεγαλύτερους τους για την ύπαρξη του ή όχι, μερικές φορές όταν καταφέρουν να ξεδιαλύνουν μέσα τους την αλήθεια κοροϊδεύουν τους μικρότερους που έχουν μείνει ακόμη πιστοί. 

  Στις περιπτώσεις αυτές, όταν το παιδί φτάσει στο στάδιο της αμφισβήτησης, καλό θα ήταν να του εξηγήσουμε τι πραγματικά συμβαίνει. Δηλαδή, πως ο Άγιος Βασίλης, είναι μια μορφή που δημιουργήθηκε μεταγενέστερα, βασισμένη στον Άγιο Νικόλα. Ο οποίος μοίραζε δώρα στους φτωχούς και στα ορφανά εκείνες τις μέρες… 

  Στο σημείο αυτό θα ήθελα να τονίσω πως αν το παιδί σας δεν φτάσει μέχρι τα έξι με επτά του χρόνια, σε αυτό το στάδιο καλό θα ήταν να μην πάρετε την πρωτοβουλία να το κάνετε  εσείς βεβιασμένα. Ίσως το παιδί μέσα του γνωρίζει την αλήθεια αλλά δεν θέλει να εγκαταλείψει την μορφή του Άγιου Βασίλη. Δεν είναι κακό αυτό, ούτε δείχνει κάποιο είδος ανωριμότητας..όπως πολλές φορές έχει φτάσει στα αυτιά μου..

 Αφήστε τα παιδιά σας να ζήσουν αυτό το όνειρο και μην ξεχνάτε πως και εσείς πιστεύατε στον Άγιο Βασίλη, έστω και ως πνεύμα.. κι ας μην το παραδέχεστε πια… Ζήστε το πνεύμα των Χριστουγέννων μαζί με τα παιδιά σας.

Επιμέλεια: Λάλου Σπυριδούλα- Μαρία

Εκπαιδευτικός 

Follow & Like: Teacher's Blog

Η πριγκίπισσα Φιλία

  Σε ένα όμορφο παλάτι ψηλά στον ουρανό ζούσε μια πριγκίπισσα που την έλεγαν Φιλία. Εκεί ψηλά λοιπόν που έμενε, μπορούσε να δει τι γινόταν στη γη. Παρακολουθούσε προσεκτικά τους ανθρώπους. αλλά και από τη γη μπορούσαν να τη δουν κι ας ήταν τόσο ψηλά. Όταν έβλεπε προσωπάκια χαρούμενα ή πιασμένα χέρι-χέρι, ήταν χαρούμενη και η καρδιά της γέμιζε με ευτυχία και χαρά και έτσι σκόρπιζε παντού το χαμόγελο της. Όταν έβλεπε όμως προσωπάκια θυμωμένα και μόνα τους ή ανθρώπους να μαλώνουν, σπάραζε η καρδιά της και έκλαιγε συνέχεια. Ήταν δυστυχισμένη και έψαχνε τρόπους για να τους βοηθήσει.

  Στο παλάτι που ζούσε είχε μαζί της και τους φίλους της, την Αγάπη, την Αλήθεια, το Σεβασμό και την Συνεργασία. Και εκείνοι ήθελαν να είναι χαρούμενοι οι άνθρωποι και μονοιασμένοι. Κάτω όμως στη γη υπήρχαν οι εχθροί της Φιλίας  που προσπαθούσαν να στεναχωρήσουν τους ανθρώπους και να τους κάνουν να κλαίνε. Ο Θυμός, η Ζήλια, το Ψέμα και η Μοναξιά. Κάθε φορά που κάποιος από τους εχθρούς της Φιλίας της έκανε επίθεση στεναχωρώντας τους ανθρώπους, οι φίλοι της αγωνίζονταν να προστατέψουν τους ανθρώπους και να τους δώσουν ξανά χαρά, αγάπη, αλήθεια, σεβασμό, συνεργασία.....

Ας φανταστούμε λοιπόν τι έγινε τη μέρα που επιτέθηκε ο θυμός, η ζήλια, το ψέμα, η μοναξιά ... Πως μπορεί να καταστραφεί η Φιλία;; Τι μπορούμε να κάνουμε για να την προστατεύσουμε;;

Προτεινόμενες δραστηριότητες:

1. Τα παιδιά μπορούν να ζωγραφίσουν σε Α4 χωρισμένο στη μέση την εικόνα της γης ή του παλατιού όταν η φιλία είναι χαρούμενη και από την άλλη πλευρά τι γίνεται όταν υπάρχει θυμός και τσακωμός.
2.  Επίσης μπορούμε μέσω αυτή της ιστορίας να εξηγήσουμε στα παιδιά τα συναισθήματα. 
3. Σε κόλλες χαρτί μπορούν να εκφράσουν τα συναισθήματα που νιώθουν είτε γενικά είτε σε κάποια κατάσταση που τους συμβαίνει είτε μέσα σε μια φιλία, με ζωγραφική ή με όποιο τρόπο επιθυμούν τα ίδια.

Επιμέλεια:Λάλου Σπυριδούλα - Μαρία
Εκπαιδευτικός

Πώς να περάσετε δημιουργικό χρόνο με τα παιδιά σας τα Χριστούγεννα

Πώς να περάσετε δημιουργικό χρόνο με τα παιδιά σας τα Χριστούγεννα

Οι μέρες περνούν και τα Χριστούγεννα φτάνουν… Η εποχή της απόλυτης χαράς και της ξεγνοιασιάς για τα παιδιά σας, που διακόπτονται οι δραστηριότητες τους και αναμένουν να περάσουν χρόνο μαζί σας.

 Σκοπός αυτού του άρθρου είναι να σας προτείνει ιδέες, για το πώς να περάσετε δημιουργικό χρόνο με τα παιδιά σας αυτές τις μέρες.

(1) Μπορείτε λοιπόν, να στολίσετε το σπίτι και το δέντρο, ακούγοντας χριστουγεννιάτικα τραγούδια και χορεύοντας, όλοι μαζί οικογενειακά. Τα παιδιά σας θα το χαρούν ιδιαίτερα, καθώς θα μπορούν να κάνουν την «φασαρία» τους μαζί με εσάς..

(2) Βοηθήστε τα παιδιά σας να συντάξουν ή ακόμη και να σας υπαγορεύσουν το γράμμα τους για τον Άγιο Βασίλη.

(3) Φτιάξτε ευχετήριες κάρτες για όλη την οικογένεια για να τις ανταλλάξετε την ημέρα των Χριστουγέννων.

(4) Βρείτε μια ταινία με θέμα τα Χριστούγεννα, και μεταμορφώστε το σπίτι σας σε σινεμά.. Τα παιδιά σας θα ενθουσιαστούν με την ιδέα αλλά και από το γεγονός ότι θα είστε όλοι μαζί.

(5) Ετοιμάστε μαζί το δείπνο των Χριστουγέννων. Κάντε τα παιδιά σας βοηθούς σεφ, με πρωτοβουλίες, και μόνο που τους δείχνετε εμπιστοσύνη για το χριστουγεννιάτικο δείπνο σημαίνει πολλά γι’αυτά που θέλουν πάντα να σας ικανοποιούν.  

(6) Φτιάξτε μαζί τα κουλουράκια και όλα τα γλυκά των Χριστουγέννων.. Μπορεί να μην είναι το καλύτερο σας ούτε το δυνατό σας στοιχείο, αλλά για όλα υπάρχει πρώτη φορά. Έτσι κι αλλιώς σημασία έχει η διαδρομή και όχι τόσο το αποτέλεσμα. Σημασία έχει ο χρόνος που θα περάσετε με τα παιδιά σας και η χαρά που θα νιώσουν, όχι αν θα είναι γευστικά ή εμφανίσιμα τα γλυκά σας.

(7) Αδράξτε την ευκαιρία για κάποια εξόρμηση σε κοντινές περιοχές και κάντε δραστηριότητες μαζί. Αν βέβαια κάτι τέτοιο είναι δύσκολο λόγω οικονομικής στενότητας, δεν χάθηκε ο κόσμος, υπάρχουν τόσα παιχνίδια που μπορείτε να παίξετε ή και να κατασκευάσετε ακόμη μαζί με τα παιδιά σας (π.χ. επιτραπέζια, παραμύθια κ.α.)

 Η δημιουργική απασχόληση και ο ποιοτικός χρόνος με τα παιδιά σας θα συσφίξει τις σχέσεις σας, ίσως τις θέσει ακόμη και σε νέες βάσεις. Δοκιμάστε το, γιατί τα παιδιά σας χρειάζονται δίπλα τους.. Αποδείξτε το λοιπόν….

 Επιμέλεια: Λάλου Σπυριδούλα- Μαρία
Εκπαιδευτικός

Νοέμβρης: Ο μήνας της ελιάς

Μια εκπαιδευτική εκδρομή, μια ανάμνηση...

  Ο Νοέμβρης είναι ο μήνας όπου αποδίδει τους καρπούς του στους ανθρώπους. Είναι ο μήνας όπου μαζεύουμε τις ελιές μας, για να έχουμε λάδι και όλα τα παράγωγα τους όλο το χρόνο. Φανερά λοιπόν επηρεασμένη από την προσωπική μου εμπειρία στο μάζεμα των ελιών και την ανάμνηση των παιδικών μου χρόνων, αποφάσισα να γράψω αυτό το άρθρο προτείνοντας σε γονείς και εκπαιδευτικούς να μην παραλείψουν μια εκπαιδευτική εκδρομή σε ελαιώνες και ελαιοτριβεία, από την στιγμή που τα παιδιά σας δεν έχουν βιώσει αυτή την εμπειρία. 
  Η πιο έντονη ανάμνηση μου  από τα παιδικά μου χρόνια είναι όταν ρίχναμε τις ελιές και μαζευόμασταν όλοι γύρω από το ελαιόπανο και καθαρίζαμε όσο γίνεται τα φύλλα, τα ξερά κλαδάκια, για να βάλουμε τις ελιές στο σακί. Κρατώ λοιπόν, αυτή την σκέψη  διότι ήταν η πιο ευχάριστη στιγμή της ημέρας(επειδή γελούσαμε και προσπαθούσαμε να καθυστερήσουμε με τα αδέρφια μου τους γονείς μας για να ξεκουραστούμε λίγο) και από τα σχολικά μου χρόνια κρατώ την σκέψη της χαράς και της δημιουργικότητας αφού με τους συμμαθητές μου μετά την ξενάγηση στο ελαιοτριβείο του κυρ Κώστα φτιάξαμε ελιόψωμα όλοι μαζί.   Όλες αυτές τις σκέψεις μου δεν τις μοιράζομαι άσκοπα, θέλω να επισημάνω έτσι την σπουδαιότητα της παράδοσης, των οικογενειακών στιγμών, της δημιουργικότητας και της αγάπης προς την φύση. 

Στην συνέχεια θα αναπτύξουμε τα στάδια από την παραγωγή στην κατανάλωση της ελιάς.  

  Αρχικά, όλο το χρόνο ο παραγωγός φροντίζει τους ελαιώνες του,(πότισμα, κλάδεμα, λίπασμα, καθάρισμα χωραφιού) με σκοπό οι ελιές «ανεμπόδιστες» να κάνουν το έργο τους. Στις αρχές του Νοέμβρη ο παραγωγός-αγρότης- ιδιοκτήτης των ελαιώνων, συνήθως στρώνει κάτω από τις ελιές του πανιά(γνωστά ως ελαιόπανα)  με σκοπό να μην έχει απώλειες λόγω καιρού αλλά και να μην πέφτουν οι ελιές στο χώμα και σαπίζουν. Ωστόσο αυτό δεν είναι αναγκαστικό έργο διότι όταν έρθει η ώρα για το μάζεμα της ελιάς  τα λαδόπανα αυτά χρησιμοποιούνται ξανά αφού ραβδίζουν τις ελιές που είναι ψηλά, για να πέσουν στο πανί και το μάζεμα έτσι γίνεται λίγο πιο εύκολο, αφού δεν τις μαζεύουν γονατισμένοι από το χώμα.. Βέβαια και η διαδικασία αυτή είναι αρκετά κουραστική και επίπονη, καθώς θέλει χρόνο και αρκετά εργατικά χέρια για βοήθεια.

Με την ολοκλήρωση της διαδικασίας του μαζέματος, ο παραγωγός-αγρότης- ιδιοκτήτης των ελαιώνων μεταφέρει τις ελιές του σε σακιά στα ελαιοτριβεία, όπου οι ελιές μέσω διαδικασιών μετατρέπεται σε λάδι.

Αρχικά οι ελιές τοποθετούνται σε μια επιφάνεια όπου με ειδικές δονήσεις και αέρα καθαρίζονται από φύλλα και άλλα περιττά στοιχεία. Μετά το ξεχώρισμα τους λοιπόν, ακολουθεί το πλύσιμο τους και ακολουθεί η διαδικασία του μύλου όπου «λιώνουν» τις ελιές με σκοπό να γίνει λάδι και μην υπάρχει κουκούτσι. Στην συνέχεια το καθαρό πλέον λάδι τοποθετείται με μεγάλες δεξαμενές όπου καταμετρείται η οξύτητα του. Αφού ολοκληρωθεί και αυτή η διαδικασία το λάδι είναι έτοιμο να τοποθετηθεί σε δοχεία για να μεταφερθεί στο σπίτι του ιδιοκτήτη ή σε άλλες περιπτώσεις τοποθετείται σε φορτηγά όπου μεταφέρεται σε εταιρίες που το συσκευάζουν..και είναι έτοιμο για κατανάλωση… 

  Κατά την γνώμη μου, είναι μια διαδικασία που δεν πρέπει να λείπει από την γνωστική παρακαταθήκη κάθε παιδιού, νέου, γονιού και εκπαιδευτικού…. Δίνει την δυνατότητα στους μαθητές να μάθουν πράγματα και να εργαστούν ομαδικά πάνω στο θέμα της ελιάς..
Όπως έλεγε και η γιαγιά μου, όταν μέσα στο σπίτι υπάρχει λάδι, κρασί,τυρί και αλεύρι το σπίτι είναι πλούσιο...

(Ακολουθεί βίντεο με την διαδικασία μετατροπής της ελιάς σε λάδι)

Επιμέλεια: Λάλου Σπυριδούλα-Μαρία

Επιμέλεια βίντεο: Βασιλείου Βασιλική

Τα στάδια της γνωστικής ανάπτυξης των παιδιών κατά τον Piaget

Τα  στάδια της γνωστικής ανάπτυξης των παιδιών κατά τον Piaget

  
O Piaget είναι μια από τις πιο γνωστές φιγούρες στην ψυχολογία καθώς ασχολείται κυρίως με την γνωστική ανάπτυξη και την σκέψη των παιδιών, από την πρώτη μέρα κιόλας της γέννησης τους. Στην συνέχεια θα προσπαθήσουμε να αναπτύξουμε περιληπτικά τα στάδια της ανάπτυξης αυτής των παιδιών.

  Έτσι, κατά τον Piaget το πρώτο στάδιο γνωστικής ανάπτυξης είναι το αισθητηριο-κινητικό (από την γέννηση έως 2 ετών). Όσα καταφέρνει δηλαδή,το βρέφος σε αυτό το στάδιο περιστρέφονται κυρίως γύρω από τον συντονισμό των αισθητηριακών αντιλήψεων αλλά και των κινήσεων του. Τα βρέφη αρχίζουν σιγά σιγά ν’ αναγνωρίζουν την ύπαρξη ενός κόσμου έξω από τον εαυτό τους, από το «εγώ» τους.

  Ακολουθεί το στάδιο της προ-λογικής νόησης(2 έως 6 ετών), όπου τα παιδιά προσπαθούν να αναπαραστήσουν αυτό τον κόσμο-την πραγματικότητα, με την χρήση συμβόλων, λέξεων και χειρονομιών. Τα παιδιά ασχολούνται με μονολόγους, αντί για διαλόγους, όταν βρίσκονται με άλλα παιδιά. Δυσκολεύονται δηλαδή να αντιληφθούν την ύπαρξη ενός ξεχωριστού κόσμου από του δικούς τους, αφού δεν καταφέρνουν να ξεχωρίσουν ακόμη την δική τους άποψη από την άποψη των άλλων. Παρασύρονται από την επιφάνεια των φαινομένων και όχι από την πραγματικότητα.

  Στο στάδιο της συγκεκριμένης λογικής νόησης(6 έως 12 ετών) τα παιδιά βρίσκονται στην παιδική ηλικία και είναι πλέον ικανά για νοητικές ενέργειες, εσωτερικευμένη και λογική σκέψη, που τους επιτρέπει να συνδυάζουν, να ξεχωρίζουν, να κατατάσσουν και να μετασχηματίζουν αντικείμενα και πράξεις.   

   Τέλος, το στάδιο της τυπικής νόησης(12 έως 19 ετών), είναι η πολύβουη εφηβεία, όπου το παιδί έχει ήδη περάσει και κατακτήσει όλα τα προηγούμενα στάδια, σκέφτεται συστηματικά και μπορεί να ξεχωρίσει το αίτιο από το αποτέλεσμα, το υπαρκτό από το μη και κατανοεί τις συστηματικές λογικές σχέσεις ενός προβλήματος. Βέβαια, οι έφηβοι παρουσιάζουν έντονο ενδιαφέρον για αφηρημένες έννοιες π.χ. ελευθερία, δημοκρατία και για την ίδια την διεργασία της σκέψης.

  Τα μικρά παιδιά εν κατακλείδι φαίνεται κατά τον Piaget, πως συγχέουν τη σχέση ανάμεσα σε μια γενική τάξη αντικειμένων και στις υποκατηγορίες τους, ενώ μεγαλώνοντας μπορούν να τα ξεδιαλύνουν και να αντιληφθούν το πραγματικό ή μη, να κάνουν εσωτερικό μονόλογο όπου χρειάζεται αλλά και διάλογο διότι επιβάλλεται.  Είναι σημαντικό λοιπόν, ως γονείς αλλά και ως εκπαιδευτικοί να γνωρίζουμε τα γνωστικά στάδια της ανάπτυξης των παιδιών και μαθητών μας και να μην βεβιάζουμε καταστάσεις, επειδή εμείς το επιθυμούμε, όλα έχουν και θέλουν τον χρόνο τους....  

Επιμέλεια: Λάλου Σπυριδούλα-Μαρία

Εκπαιδευτικός

ΠΗΓΕΣ

Michael Cole & Sheila Cole, «Η ανάπτυξη των παιδιών»

Σχολείο και πολυπολιτισμικότητα

Σχολείο  και πολυπολιτισμικότητα

"Ένα μωσαϊκό με χρώματα η τάξη μας"

  Σύμφωνα με διεθνείς έρευνες, τα σημερινά σχολεία, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό έχουν ανομοιογενή μαθητικό πληθυσμό με διαφορετικές ικανότητες και κίνητρα για μάθηση. Ο όρος της ανομοιογένειας δεν προσδιορίζει π.χ. μόνο την διαφορετικότητα των μαθητών ως προς τον χαρακτήρα ή το γνωστικό επίπεδο, αλλά εδώ απευθύνεται κυρίως στην πολυπολιτισμικότητα που εμφανίζεται μέσα στην σχολική τάξη κυρίως εξαιτίας της μετανάστευσης, της παλιννόστησης καθώς και της μετακίνησης πολιτικών και οικονομικών προσφύγων(Perlmutter,1991. Robertson,1990). 

  Από την εκπαιδευτική σκοπιά, θα προσπαθήσουμε να προσαρμόσουμε το ζήτημα της πολυπολιτισμικότητας για να νιώσουν οι μαθητές μας άνετα και οικεία με το σχολικό περιβάλλον, γιατί ακόμη και ο χώρος εκπέμπει τα δικά του μηνύματα. Η αίθουσα διδασκαλίας στην ελληνική πραγματικότητα, ακόμη, είναι έτσι διαρρυθμισμένη ώστε να διευκολύνει την παραδοσιακή σχέση μεταξύ διδάσκοντος και μαθητών(Γ.Μαυρογιώργος,ό.π.σελ182).Επιπλέον, τόσο η διάταξη των θρανίων, όσο και η διακόσμηση(μαυροπίνακας, χάρτης, θρησκευτική εικόνα) είναι έτσι ρυθμισμένα που εξυπηρετούν την ανταγωνιστική λειτουργία της τάξης και την έλλειψη δράσης και αυτενέργειας των μαθητών.

  Η αλλαγή των σχολικών χώρων πλέον είναι κάτι δύσκολο να πραγματοποιηθεί με την έννοια της κατεδάφισης ωστόσο αλλαγές μπορούν να επιτευχθούν. Τέτοιες αλλαγές θα μπορούσαν να είναι τα κυκλικά ή πολύγωνα τραπέζια (προσφέρουν άνεση στους μαθητές και καλύτερη επικοινωνία),η ύπαρξη καθιστικού χώρου, όπου οι μαθητές μπορούν να ξεκουράζονται ακόμη και να μελετούν, και τέλος το τραπέζι του εκπαιδευτικού που είναι τελείως εικονικό καθώς ο εκπαιδευτικός δεν θα κάθεται εκεί, αφού ρόλος του είναι να βρίσκεται μονίμως γύρω από τους μαθητές του(Δ.Γερμανός,1999&2000).

  Βέβαια οι αλλαγές που απαιτούνται δεν θα είναι απλά αρχιτεκτονικές αλλά και στο τρόπο διδασκαλίας του εκπαιδευτικού. Όπως έγινε γνωστό η ομαδοσυνεργατική μέθοδο διδασκαλίας είναι αυτή που θα βοηθήσει την ομαλή ένταξη των μεταναστών μέσα στην σχολική τάξη, καθώς δίνει το βήμα στην επεξεργασία των κοινωνικών αντιθέσεων μέσα στο σχολείο.. Είναι δηλαδή το «ταμπλό» και οι μαθητές τα διαφορετικά «κομμάτια» , αφού ο εκπαιδευτικός με τις γνώσεις και τον τρόπο διδασκαλίας του θα τους ενώσει όλους, ως αντίκτυπο της κοινωνίας.

  Αυτό επιτυγχάνεται και μέσω του διαλόγου. Ο εκπαιδευτικός οφείλει όχι μόνο να διδάσκει τις αρετές του διαλόγου και της ελευθερίας αλλά να είναι και ο πρώτος που θα τις εφαρμόσει. Σημαντική ωστόσο είναι και η εργασία με «projects». Συγκεκριμένα ο W.H.Kilpatrick ως πατέρας των σχεδίων εργασίας υποστηρίζει πως αυτός ο τρόπος διδασκαλίας είναι μια σε βάθος έρευνα που μπορεί να γίνει με πολλές και διαφορετικές ομάδες παιδιών και να καλύπτουν όλο το σχολικό πρόγραμμα. Επιτρέπει μια ευελιξία σε δασκάλους και μαθητές.

  Διαπιστώνουμε λοιπόν πως για να γίνει αυτό το μωσαϊκό αρμονικά δεμένο πρέπει να εργαστούν πολλοί παράγοντες. Το κράτος, η κοινωνία, οι εκπαιδευτικοί, οι μαθητές.. 

  Ο ρόλος του περιβάλλοντος στην ανάπτυξη των στερεοτύπων και κατ’επέκταση, των προκαταλήψεων είναι σημαντικός. Τα στερεότυπα και οι προκαταλήψεις μαθαίνονται και το πρώτο γόνιμο έδαφος προέρχεται από την οικογένεια και έπειτα από το σχολείο.  Με θέληση, προσπάθεια και την κατάλληλη επιμόρφωση εκπαιδευτικών, μαθητών και πολιτών μπορούν να επιτευχθούν οι ανάλογοι στόχοι για την αποδοχή και αξιοποίηση της ανομοιογένειας στην σχολική τάξη αλλά και στην κοινωνία γενικότερα.

Επιμέλεια:Λάλου Σπυριδούλα- Μαρία

Εκπαιδευτικός

ΠΗΓΕΣ

Perlmutter,1991

Robertson,1990

W.H.Kilpatrick

Γ.Μαυρογιώργος,ό.π.σελ182

Δ.Γερμανός,1999&2000

Χρυσή Γ. Χατζηχρήστου, «Σχολείο και πολυπολιτισμικότητα»

Ένα ηθικό δίδαγμα για τους μικρούς μας φίλους που έχουν την ανάγκη να ανήκουν σε μια ομάδα

   Μια φορά και έναν καιρό ήταν ένα ηλιοτρόπιο μόνο του σε κάποιο λιβάδι. Δεν υπήρχε κανένα άλλο λουλούδι εκεί παρά μόνο κάποια μεγάλα δέντρα. Αυτό στεκόταν μόνο του. Είχε συντροφιά του τις αχλαδιές και τις μηλιές που ήταν στο λιβάδι αλλά και πάλι δεν αισθανόταν καλά... «Δεν με καταλαβαίνει κανείς» έλεγε και ξανά έλεγε…

 Ο ήλιος τα πρωινά έπιανε κουβέντα μαζί του, του έκανε κομπλιμέντα καθώς ήταν πολύ όμορφο και του έμοιαζε πολύ, αλλά το ηλιοτρόπιο δεν ένιωθε καλά. Ερχόντουσαν και πουλιά σε εκείνο το λιβάδι, «Μην είσαι έτσι καλό μου, πώς να σε βοηθήσουμε;» του έλεγαν κάθε μέρα. «Δεν μπορείτε να με βοηθήσετε, εσείς έχετε ο ένας τον άλλον. Εγώ είμαι μόνο μου».

 Μια ηλιόλουστη μέρα και ενώ όλοι στο λιβάδι προσπαθούσαν να παρηγορήσουν το ηλιοτρόπιο που ήταν τόσο στενοχωρημένο και σκυφτό, έτοιμο να μαραθεί, εμφανίστηκε ένα παιδί.

«Γεια σας», αναφώνησε το παιδί, «τι όμορφα που είστε όλα εδώ»! 

«Όχιιιιι, δεν είμαστε όμορφα... εγώ είμαι στεναχωρημένο, τυραννιέμαι εδώ».

«Τι έπαθες μικρό μου ηλιοτρόπιο και είσαι έτοιμο να μαραθείς;». 

«Θα σου πω, αν και δεν μπορεί να με βοηθήσει κανείς! Είμαι μόνο μου, δεν ανήκω σε καμία ομάδα, δεν υπάρχει κανένας όμοιος μου εδώ. Όλοι θέλουν να με βοηθήσουν αλλά δεν είναι ίδιοι με εμένα.» Τότε το παιδί προβληματίστηκε πολύ. Σκέφτηκε:

«Πως γίνεται να μην σε καταλαβαίνει κανείς αφού εδώ όλοι σε αγαπούν και θέλουν να σε βοηθήσουν;».

 Προσπάθησε να εξηγήσει στο μικρό ηλιοτρόπιο πως δεν χρειάζεται να είναι σε κάποιο λιβάδι με όμοια του λουλούδια. Το λιβάδι με τις αχλαδιές, τις μηλιές και τα πουλιά είναι η ομάδα που ανήκει. Όλοι τόσο διαφορετικοί μα τόσο όμορφοι. Μπορεί να τσακώνεστε αλλά έτσι είναι οι ομάδες.

 Το ηλιοτρόπιο από εκείνη την μέρα που συνάντησε, το σοφό παιδί δεν παραπονέθηκε ποτέ, σήκωσε με περηφάνια τα κίτρινα πέταλα του και δεν αποχωρίστηκε ποτέ την ομάδα του, δεν είχε καταλάβει πόσο σημαντική ήταν γι’ αυτούς η ύπαρξη του, ότι άνηκε σε αυτή την ομάδα του λιβαδιού από καιρό..Ήταν κομμάτι της…

Επιμέλεια: Λάλου Σπυριδούλα Μαρία

Εκπαιδευτικός

Follow & Like : Teacher's Blog

Προβλήματα επικοινωνίας στην σχολική τάξη, ο ρόλος του εκπαιδευτικού

  Αποτελεί συχνό φαινόμενο ο δάσκαλος, ο καθηγητής αλλά και κάθε βαθμίδας εκπαιδευτικός να αντιμετωπίζει προβλήματα επικοινωνίας μέσα στην τάξη του. Με τον όρο «επικοινωνία» εννοούμε, τη διαδικασία της ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ δύο ή περισσότερων ατόμων. Υπάρχει δηλαδή πομπός και δέκτης. Για να είναι ουσιαστική και ποιοτική οφείλουν να τηρούνται διάφορες συνθήκες και από τις δύο πλευρές. Για παράδειγμα να υπάρχει ήπιο κλίμα συζήτησης, κατανόηση και σεβασμός, μπορεί να είναι ακόμη και αυθόρμητη συζήτηση αλλά με όρια.

  Σύμφωνα με τους θεωρητικούς και ερευνητές της επικοινωνίας (Gordon,1970), έγινε προσπάθεια προσδιορισμού των συμπεριφορών που δυσχεραίνουν την επικοινωνία. Έτσι οι φραγμοί αυτοί είναι η απειλή, προσταγή, όταν ο πομπός δίνει εντολές στον δέκτη και η απειλή- προειδοποίηση, όταν σχεδόν πάντα επισημαίνει ο ομιλητής στον συνομιλητή τις αρνητικές συνέπειες των πράξεων του. Το ίδιο ισχύει και για το συνεχόμενο κήρυγμα ή αλλιώς ηθικολογία περί πρέπει ή δεν πρέπει. Αυτή η κατάσταση φέρνει το άτομο και συγκεκριμένα εδώ τον μαθητή σε έναν εκνευρισμό αλλά και σε μείωση της αυτοπεποίθησης του.

  Ακόμη, οι υποδείξεις με επικριτικό τρόπο και όχι η συμβουλή και προτροπή οδηγεί στον ίδιο δρόμο την επικοινωνιακή σχέση μαθητή με μαθητή αλλά και μαθητή με δάσκαλο. Τέλος, η γελοιοποίηση και ο σαρκασμός όταν αποδίδει έναν αρνητικό χαρακτηρισμό στον συνομιλητή του, που τον προσβάλλει ως προσωπικότητα μπορεί να έχει τα αντίθετα αποτελέσματα από τα επιδιωκόμενα και πολλές φορές την παντελή έλλειψη επικοινωνίας.

  Σημαντική λοιπόν είναι η συμβολή και ο ρόλος του εκπαιδευτικού, με παιδαγωγική-συμβουλευτική δράση. Είναι αναγκαίο ο εκπαιδευτικός να έχει εκπαιδευτεί, να είναι εξοικειωμένος και να έχει αναπτύξει τις δεξιότητες τις επικοινωνίας, προκειμένου να δημιουργήσει ήρεμο κλίμα στην τάξη του αλλά και ποιοτικές σχέσεις με τους μαθητές του. Η πρακτική αυτή βασίζεται στην προσωποκεντρική και φαινομενολογική θεωρία του Rogers(1942,1951,1961.Pervin&John,2001).

  Με βάση την θεωρία αυτή αναπτύσσονται κάποιες προϋποθέσεις που διευκολύνουν την επικοινωνία του εκπαιδευτικού με τους μαθητές του. Αυτές είναι η ενσυναίσθητη κατανόηση(empathy), που χαρακτηρίζει τη προσπάθεια του ατόμου να κατανοήσει έναν άλλον άνθρωπο «σαν να» είναι αυτός, να μπει δηλαδή στην θέση του, να νιώσει όπως εκείνος. Κάτι τέτοιο πολλές φορές είναι δύσκολο έως και ακατόρθωτο, ακόμη και προσβλητικό προς τους μαθητές όταν γίνεται με τον λάθος τρόπο. Οι φράσεις «σε καταλαβαίνω» ή «το έχω περάσει και εγώ» δεν είναι πάντοτε βοηθητικές. Ο καθένας νιώθει πως το πρόβλημα του είναι μοναδικό και πως δεν το έχει βιώσει κανένας άλλος, γι’ αυτό θέλει προσοχή στον χειρισμό από τον εκπαιδευτικό.

  Η ζεστασιά και άνευ όρων θετική αναγνώριση, αποδοχή και η εκτίμηση προς τον μαθητή είναι μια ακόμη προϋπόθεση. Ο εκπαιδευτικός οφείλει να εκτιμά και να μην διακρίνει τους μαθητές του. Είναι όλοι ίσοι στα μάτια του. Η αυθεντικότητα και η αυτοαποκάλυψη του σύμβουλου-εκπαιδευτικού είναι η γνησιότητα και η άμεση διαθεσιμότητα στις ανάγκες των μαθητών του, να είναι δηλαδή αληθινός και όχι να παίζει κάποιο ρόλο. Ιδιαίτερη σημασία έχει για το παιδί η άνευ όρων θετική αναγνώριση και η αποδοχή.

  Τελευταία προϋπόθεση είναι η εννοιολογική και αντιληπτική ικανότητα, να κατανοεί και να αξιολογεί τις δυσκολίες του μαθητή, να προβλέπει μελλοντικές αντιδράσεις και επιπτώσεις των πράξεων του, καθώς να είναι γνώστης της επίλυσης όσων προαναφέρθηκαν.

  Συμπεραίνουμε πως ο ρόλος του εκπαιδευτικού μέσα στην σχολική τάξη ως σύμβουλος και διευκολυντής, προσφέρει στον μαθητή μια ευελιξία αλλά και ηρεμία, αφού ο εκπαιδευτικός βλέπει τους μαθητές ως άτομα και όχι ως αντικείμενα γνωστικού ενδιαφέροντος. Αυτό κατ’επέκταση εκτός από την ψυχολογική βοήθεια και στήριξη στους μαθητές βοηθά και τον εκπαιδευτικό να εφαρμόσει το έργο του. Γιατί αν δεν δοθεί η κατάλληλη έμφαση στην λύση τέτοιων ζητημάτων από τον εκπαιδευτικό είναι δύσκολο να εμβαθύνει σε γνωστικά θέματα.

Επιμέλεια: Λάλου Σπυριδούλα-Μαρία
Εκπαιδευτικός

ΠΗΓΕΣ

Gordon,1970

Rogers(1942,1951,1961.Pervin&John,2001)

Χρυσή Γ.Χατζηχρήστου «Δεξιότητες επικοινωνίας»

Νέοι και διαδίκτυο

  Ζούμε σε μια κοινωνία, όπου οι παροχές είναι πληθώρες και διάχυτες. Ο καθένας μπορεί να βρει εύκολα αυτό που επιθυμεί χωρίς ιδιαίτερη δυσκολία, ακόμη και μέσα από το σπίτι του, με ένα απλό «κλικ» στο ποντίκι του υπολογιστή του. Το εργαλείο που προσφέρει αυτές τις πολυτέλειες σήμερα, και ιδιαίτερα στους νέους, φέρει το όνομα διαδίκτυο. Αυτό είναι που από την μια λύνει τα χέρια με τις δυνατότητες που παρέχει αλλά από την άλλη και αυτό που δημιουργεί αρκετά ζητήματα στους ανθρώπους και κυρίως στους νέους που δυσκολεύονται να διακρίνουν το ορθό ή μη και εύκολα πέφτουν θύματα πλάνης.

 Κάθε νέα γενιά έχει τα δικά της ιδιαίτερα χαρακτηριστικά γνωρίσματα. Αυτά έχουν σχέση με τον τρόπο τον οποίο ζουν οι νέοι, τις ψυχικές τους ιδιότητες, τις αντιλήψεις και τις αρχές που έχουν, τα ενδιαφέροντα τους, τον τρόπο σκέψης και έκφρασης, την εξωτερική εμφάνιση τους και τη συμπεριφορά τους. Αυτά τα γνωρίσματα αποτελούν το ήθος των νέων, το οποίο συνεχώς βάλλεται από μηνύματα που προωθούνται μέσω του διαδικτύου.

 Το διαδίκτυο ή αλλιώς ίντερνετ είναι το μεγαλύτερο στον κόσμο δίκτυο υπολογιστών, που συνδέονται μεταξύ τους και μπορούν να επικοινωνούν και να μοιράζονται πληροφορίες οι χρήστες. Αυτός ο Κυβερνοχώρος λοιπόν, έχει πρωταγωνιστικό ρόλο πλέον στην ζωή των νέων, διότι τους παρέχει ευκολίες. Αναλυτικότερα, ο χρήστης του διαδικτύου μπορεί να αναζητήσει πληροφορίες ανάλογα με τις ανάγκες του και να επιλέξει αυτός το θέμα, τις πηγές και το χρόνο αναζήτησης. Υπάρχει η δυνατότητα πρόσβασης σε μουσεία αλλά και βιβλιοθήκες παγκοσμίως, όπου ο νέος μπορεί να περιηγηθεί και να επιλέξει τι θέλει. Ακόμη, μέσω του διαδικτύου αναπτύσσεται η συνεργασία των ατόμων για την επίλυση προβλημάτων καθώς και της επικοινωνίας, γνωριμίας με άτομα διαφορετικής προέλευσης και πολιτισμού.

  Τα θετικά στοιχεία που χαρακτηρίζουν το διαδίκτυο και τις πτυχές του είναι πολλά και όχι μόνο στο επίπεδο παροχών προς τους νέους, αλλά και ως προς την κοινωνία γενικότερα, με ότι αυτό την αποτελεί-περιβάλλει. Βέβαια, τα στοιχεία που αναπτύξαμε δεν λειτουργούν πάντοτε υπέρ των νέων, ιδιαίτερα στη σύγχρονη εποχή που η χρήση του διαδικτύου έχει γίνει μάστιγα και πλήττει τους νέους.

   Η χρήση του διαδικτύου σε μη φυσιολογικούς ρυθμούς δημιουργεί μονόπλευρες προσωπικότητες καθώς οι νέοι αδυνατούν να διευρύνουν τους ορίζοντες τους αφού είναι καθηλωμένοι συνεχώς μπροστά από μια οθόνη υπολογιστή και αμβλύνει σαφώς έτσι την κριτική τους ικανότητα και σκέψη. Ένα ακόμη στοιχείο που καθιστά τη χρήση του διαδικτύου επικίνδυνη είναι πως οι χρήστες δηλώνουν τα προσωπικά τους στοιχεία για να μπορέσουν να περιηγηθούν και αυτό δεν είναι πάντοτε ασφαλές. Πολλά είναι τα περιστατικά όπου έχουν παραβιαστεί προσωπικά δεδομένα, ακόμη και κατάχρηση φωτογραφικού υλικού για εκβιασμό ή πορνογραφία.

  Επίσης, υπάρχει έλλειμμα αξιοπιστίας των πληροφοριών του ίντερνετ και παραποίηση μηνυμάτων  συγκεκριμένων πομπών, καθώς δεν ελέγχεται όπως τα συμβατικά ΜΜΕ η εκπομπή μηνυμάτων. Οι νέοι παρασύρονται από βαρύγδουπα μηνύματα που δυσκολεύονται να ερμηνεύσουν και δημιουργούν πρότυπα που συχνά είναι λανθασμένα. Δεν είναι λίγοι άλλωστε οι νέοι σήμερα που είναι εξαρτημένοι από το διαδίκτυο, με τις εκφάνσεις του τύπου: τι θα «ανεβάσουν» στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, πόσους ακόλουθους έχουν, πόσοι είδαν τις φωτογραφίες τους και ποιος έκανε αυτό το περιβόητο «like».  Τέτοια στοιχεία απομακρύνουν τους νέους από το νόημα της πραγματικής ζωής και ασχολούνται μόνο με την εικονική-διαδικτυακή τους ζωής.

  Οι νέοι είναι οργανικό μέλος του κοινωνικού σώματος. Όταν ασθενεί το σώμα ασθενεί και το μέλος. Η σχέση ισχύει, ασφαλώς, και αντίστροφα. Όντας, λοιπόν, τόσο άρρηκτη η σχέση κοινωνίας και νεολαίας, είναι δύσκολο να μην επηρεάζει η μια την άλλη. Πρώτο μέλημα λοιπόν, της κοινωνίας αλλά και κάθε κοινότητας, είναι να ωθεί τους νέους προς διαφορετικούς τρόπους διασκέδασης και επικοινωνίας. Δηλαδή, οργανώνοντας εκδηλώσεις που αφορούν τους νέους, συναυλίες, αθλητικές δραστηριότητες και ομαδικές δράσεις (σημαντικός είναι και ο ρόλος των Κέντρων Δημιουργικής Απασχόλησης).

  Επιπλέον, όπως αναφέρει και η Μ. Θεοφίλου, Σχολική Ψυχολόγος, σημαντικός είναι και ο ρόλος της οικογένειας στην αποφυγή εξαρτητικών στάσεων με το διαδίκτυο. Οι γονείς οφείλουν να θέτουν όρια στα παιδιά τους, να υπάρχει έλεγχος στις ιστοσελίδες αναζήτησης, αφού υπάρχουν και ειδικά προγράμματα με αυτόν τον σκοπό, αλλά και σωστή ενημέρωση για τα οφέλη και τους κινδύνους που κρύβει το διαδίκτυο και η ανεξέλεγκτη χρήση του.

  Τέλος, σημαντικό ρόλο παίζει και η εκπαίδευση των νέων αφού η χρήση του διαδικτύου έχει λάβει χώρο και στην εκπαιδευτική διαδικασία. Έτσι, οι εκπαιδευτικοί οφείλουν να ενημερώνουν τους νέους για την ορθή χρήση του διαδικτύου και να τους παροτρύνουν να το χρησιμοποιούν με σκοπό την έρευνα και την ενημέρωση.

  Εν κατακλείδι, διαπιστώνουμε την σημαντική συμβολή του διαδικτύου στην καθημερινότητα μας, τα θετικά στοιχεία που έχει επιφέρει και τις ανέσεις, αλλά ταυτόχρονα και τα αρνητικά με την ανεξέλεγκτη και απερίσκεπτη χρήση του, και κυρίως από τους νέους. Οφείλουμε λοιπόν, να βοηθήσουμε τους νέους, ως κοινωνία, ως οικογένεια και ως εκπαιδευτικοί, γιατί αυτοί είναι το μέλλον μας….

Επιμέλεια: Λάλου Σπυριδούλα Μαρία

Εκπαιδευτικός

 Follow & Like: Teacher's Blog

ΠΗΓΕΣ

Μαρία Θεοφίλου, Σχολική Ψυχολόγος «Διαδίκτυο: Εθισμός, πρόληψη και τρόποι αντιμετώπισης»

Πρώτη(1) δημοσίευση: "Η επικαιρότητα της Καρδίτσας",13/9/2017, σελ.10,  http://www.epikairotita.info

Διαχείριση των κρίσεων στην σχολική τάξη

Διαχείριση των κρίσεων στην σχολική τάξη

Έχω ένα μαθητή που….

  Όλο και περισσότερο αυξάνονται τα φαινόμενα των σχολικών συγκρούσεων, τόσο μέσα στην σχολική τάξη όσο και στον σχολικό χώρο. Στόχος του σχολείου δεν είναι μόνο να προσφέρει εφόδια στους μαθητές του σε γνωστικό επίπεδο, π.χ. αριθμητική και γλώσσα, αλλά και να διαμορφώσει άτομα με κριτική σκέψη. Ακόμη, να τα προετοιμάσει για την αντιμετώπιση κρίσεων στο σχολικό χώρο αλλά και στην καθημερινότητα τους.

  Ένας από τους σημαντικότερους στόχους πλέον του σχολείου είναι η πρόληψη και η προετοιμασία των μαθητών γι’αυτό που ονομάζουμε «κρίση». Αυτός ο όρος έχει ταλανίσει πολλούς από τους θεωρητικούς της ψυχολογίας. Κρίση λοιπόν ορίζουμε, μια προσωρινή κατάσταση αναστάτωσης και αποδιοργάνωσης, που χαρακτηρίζεται κυρίως από την αδυναμία του ατόμου να χειριστεί τη συγκεκριμένη κατάσταση με τις συνήθεις μεθόδους που χρησιμοποιεί και από την πιθανότητα να προκύψει ένα ριζικά διαφορετικό αποτέλεσμα, θετικό ή αρνητικό (Caplan, 1994.Slaikeu 1990.Allen, Jerome,White, Marston,Pope,& Rawlins,2002.Brock,Sandoval,&Lewis, 2005).

  Όταν ένας άνθρωπος και στην προκειμένη περίπτωση ένας μαθητής βρίσκεται σε κρίση, κατακλύζεται από συναισθήματα εξάντλησης, ανεπάρκειας, σύγχυσης, άγχους καθώς και από μια αίσθηση ότι είναι αβοήθητος. Βέβαια, σύμφωνα με τον Baldwin , οι κρίσεις μπορεί να οφείλονται στην ιδιοσυγκρασία του ατόμου, σε αναμενόμενες μεταβάσεις του κύκλου ζωής, σε τραυματικά γεγονότα, στην ανάπτυξη του ατόμου, στην ψυχοπαθολογία αλλά και σε ψυχιατρικές καταστάσεις.

  Η ευαλωτότητα στην κρίση δεν είναι προκαθορισμένη, καθώς κάθε άτομο, κάθε παιδί το βιώνει διαφορετικά, ανάλογα πάντα με το γνωστικό υπόβαθρο , τα γνωστικά σχήματα, τα βιώματα και την υποκειμενικότητα του. Οι προστατευτικοί παράγοντες προς το πεδία σε θέματα κρίσης, τόσο στο σχολικό χώρο όσο και στην καθημερινότητα εντοπίζονται σε επίπεδο ατόμου, οικογένειας και σχολείου, αφού όλα αυτά αλληλοεξαρτώνται και αλληλοεπηρεάζονται.

  Το άτομο οφείλει να προσπαθεί να διατηρεί τις διαπροσωπικές του σχέσεις , να τις ενισχύει και να τις καλλιεργεί, να έχει θετική αυτοαντίληψη και ικανότητα ευελιξίας και επίλυσης προβλημάτων. Βέβαια αρωγός του ατόμου για να επιτευχθούν και κατακτηθούν τα παραπάνω είναι η γονική φροντίδα και στήριξη, η γονική επίβλεψη και ρύθμιση κανόνων πειθαρχίας- ορίων. Ακόμη, η εμπιστοσύνη, η αποδοχή και στήριξη από τους σημαντικούς άλλους της ζωής του ατόμου καθώς και η εμπλοκή των γονέων στην εκπαίδευση του παιδιού.

  Από την άλλη πλευρά το σχολείο οφείλει να διδάσκει στο άτομο τον αυτοέλεγχο. Καθοριστικό ρόλο παίζουν οι θετικές σχέσεις εκπαιδευτικών – μαθητών- γονέων. Ακόμη, το σχολείο συμβάλλει στην εκμάθηση κοινωνικών δεξιοτήτων στο άτομο, στήριξης και φροντίδας. Ο εκπαιδευτικός οφείλει να βοηθάει τους μαθητές καθοδηγώντας τους να ξεπεράσουν την οποιαδήποτε κρίση βιώνουν. Ο ρόλος του εκπαιδευτικού είναι πολύ σημαντικός ιδίως όταν έχει ενεργό ρόλο. Επιπλέον, να προσπαθεί να ενισχύει αυτά τα παιδιά και φυσικά να συνεργαστεί με την οικογένεια για την καλύτερη δυνατή διαχείριση της κρίσης.

  Καλό θα ήταν να υπάρχουν προγράμματα ευαισθητοποίησης για τους διευθυντές και τους εκπαιδευτικούς των σχολείων και εξειδικευμένη κατάρτιση, σε τέτοιου είδους θέματα, δηλαδή περιγραφής των πιθανών αντιδράσεων σε μια κρίση, τεχνικών αντιμετώπισης και υπηρεσιών υποστήριξης των παιδιών. Οι εκπαιδευτικοί έτσι θα είναι προετοιμασμένοι και γνώστες του χειρισμού των κρίσεων, καθώς θα έχουν και την δυνατότητα συνεργασίας με σχολικούς ψυχολόγους.

  Γνωρίζοντας λοιπόν και εντοπίζοντας από νωρίς τους παράγοντες που καθιστούν το παιδί ευάλωτο σε κρίσεις, τόσο στην σχολική τάξη όσο και έξω από αυτή, στόχος είναι να λειτουργήσουμε προληπτικά και να καταφέρουμε να μειώσουμε τα περιστατικά αυτών, να ενισχύσουμε την ψυχική ανθεκτικότητα των παιδιών, μαθητών, εφήβων, πολιτών μας για να διαχειριστούν το κρίσιμο γεγονός αποτελεσματικά.

Επιμέλεια : Λάλου Σπυριδούλα – Μαρία

Καλαματιανού Αμαλία

Εκπαιδευτικοί

ΠΗΓΕΣ:

Χρυσή Γ.Χατζηχρήστου «Διαχείριση των κρίσεων στην σχολική κοινότητα»

Caplan,1994.Slaikeu1990.Allen,Jerome,White,Marston,Pope,&Rawlins,2002.Brock, Sandoval,&Lewis, 2005

Πρώτη(1) δημοσίευση:11/10/2017,"Ο κόσμος γύρω μας",http://www.kosmonea.gr/

Δεύτερη(2) δημοσίευση:24/10/2017,"e-ΠΡΟΣΩΠΟ", τεύχος 6ο, σελ.33-34, http://www.protasi.org.gr/

Ο χωρισμός των γονέων και ο ρόλος του εκπαιδευτικού

Ο χωρισμός των ζευγαριών έχει είτε θετικές είτε αρνητικές επιδράσεις στα ίδια τα άτομα αλλά και στον κοινωνικό-οικογενειακό τους περίγυρο, τόσο μάλιστα αν υπάρχουν και παιδιά. Οι επιδράσεις ενός διαζυγίου στα παιδιά έχει βρεθεί στο κέντρο ενδιαφέροντος πολλών μελετητών, όχι μόνο στον κλάδο της ψυχολογίας και των ειδικών της ψυχικής υγείας αλλά και στους κλάδους των κοινωνικών, πολιτικών και νομικών επιστημών.

Στο σημείο αυτό καλό θα ήταν να αναφερθούν τα στάδια προσαρμογής των ίδιων των γονέων στο διαζύγιο. Σύμφωνα με τον Bohannon(1970) ο χωρισμός είναι μια διαδικασία με έξι «στάδια», που έχουν διαφορετική ένταση και σειρά από άτομο σε άτομο. Έτσι, το συναισθηματικό διαζύγιο είναι η φάση όπου οι σύζυγοι συνειδητοποιούν την συναισθηματική απομάκρυνση στην σχέση τους, με ότι αυτό συνεπάγεται(απογοήτευση, έλλειψη εμπιστοσύνης, καχυποψία). Ακολουθεί το νομικό διαζύγιο, στο οποίο ο ένας ή/και οι δύο σύζυγοι αναζητούν βοήθεια δικηγόρου προκειμένου να προχωρήσουν στην αγωγή διαζυγίου.

Στο οικονομικό διαζύγιο, εμπλέκονται ζητήματα περιουσίας, αλλά και των υπόλοιπων μελών της οικογένειας, αν αυτά υπάρχουν, π.χ. διατροφή της/του συζύγου και των ανήλικων παιδιών. Ένα ακόμη στάδιο, είναι το διαζύγιο από τον κοινό γονεϊκό ρόλο, όπου συνδέεται με έντονο ψυχικό πόνο και έχει την μεγαλύτερη διάρκεια καθώς σε αυτό διευθετείται η επιμέλεια των παιδιών και η επικοινωνία με τους γονείς.

Σημαντικό είναι και το διαζύγιο από την κοινότητα, αφού συνδέεται με τις αλλαγές στο κοινωνικό περιβάλλον και είναι αυτό που μπορεί να στιγματίσει τα παιδιά. Τέλος, είναι το ψυχικό διαζύγιο, όπου οι σύζυγοι καταφέρνουν την απεξάρτηση του ενός από τον άλλον. Διαπιστώνουμε λοιπόν, πως τα στάδια ενός διαζυγίου είναι ποικίλα και ο τρόπος αντίδρασης-αντιμετώπισης είναι διαφορετικός σύμφωνα με το ζευγάρι και την κατάσταση την οποία έχει να αντιμετωπίσει. Το ίδιο ισχύει και για τα παιδιά αυτά, ανάλογα σε ποια ηλικία βρίσκονται.

Δηλαδή, τα παιδιά της προσχολικής ηλικίας (0-6 ετών) εμφανίζουν τάσεις φόβου, θλίψης, άγχους, θυμού, επιθετικότητας, παλινδρομήσεις, διαταραχές ύπνου και φαγητού. Ακόμη, ενοχές και τύψεις πως είναι υπεύθυνοι οι ίδιοι για ότι οδήγησε τους γονείς τους σε χωρισμό με αποτέλεσμα να οδηγούμαστε και σε γνωστική αδυναμία (Hetherington,Cox,&Cox,1979α,1979β.Wallerstein&Kelly,1975). Στην σχολική ηλικία (6-12 ετών), η έντονη θλίψη, η απομάκρυνση και η οργή κάνουν επίσης την εμφάνιση τους. Τα παιδιά ντρέπονται γι’ αυτό που συμβαίνει στην οικογένεια τους και ρίπτουν ευθύνες. Το στοιχείο του θυμού εμφανίζεται και εδώ πολλές φορές όμως μετατιθέμενο σε άτομα του σχολικού περιβάλλοντος και ταράζοντας τις διαπροσωπικές σχέσεις των παιδιών(Allison&Furstenberg,1989).

Η εφηβική ηλικία (12-17 ετών)  σύμφωνα με έρευνες παρουσιάζει έντονο ενδιαφέρον. Παρόλη την γνωστική ικανότητα των παιδιών να κατανοήσουν τους λόγους  που οδήγησαν τους γονείς τους στον χωρισμό, συνεχίζουν να βιώνουν το συμβάν εξίσου οδυνηρά και με δυσκολία. Αυτό συνδέεται και με το στάδιο της ζωής τους αφού τα παιδιά σε αυτή την ηλικία δέχονται πίεση από την οικογένεια, τους φίλους, το σχολείο και προσπαθούν να τα ισορροπήσουν και να ανταπεξέλθουν(Buchanan,Maccoby,&Dornbusch,1991.Frost&Pakiz,1990.Wallerstein&Kelly,1980.Weiss,1979).

Σπουδαίος είναι ο ρόλος του εκπαιδευτικού, ως αρωγός και υποστηριχτής του μαθητή. Ο εκπαιδευτικός έρχεται αντιμέτωπος με δύο επιλογές, να σωπάσει ή να συζητήσει το θέμα του διαζυγίου με το παιδί- μαθητή του. Η σιωπή είναι απολύτως κατανοητή γιατί ίσως επιθυμεί να κρατήσει θέση ουδέτερη και να αφήσει το παιδί να το ξεπεράσει και να ανοιχτεί μόνο του , αλλά είναι επίσης και παρεξηγήσιμη, διότι το παιδί μπορεί να το εισπράξει ως αδιαφορία στις δύσκολές στιγμές που αυτό βιώνει. Από την άλλη πλευρά, η συζήτηση γύρω από το θέμα του χωρισμού των γονέων μπορεί να φέρει τον μαθητή σε δύσκολή θέση, ωστόσο όμως με την σωστή διαχείριση του εκπαιδευτικού μπορεί να νιώσει πως υπάρχει ένα άτομο που τον στηρίζει και τον καταλαβαίνει, έχει κάπου να μιλήσει και να τον βοηθήσει. Σε καμία περίπτωση ο ρόλος του εκπαιδευτικού δεν πρέπει να αντικαθιστά τον γονέα που είναι απών.

Ο εκπαιδευτικός μπορεί να δράσει συμβουλευτικά και υποστηριχτικά απέναντι στο παιδί και την οικογένεια του. Να κάνει σαφές πως μπορεί ανά πάσα στιγμή να μιλήσει μαζί του, όχι μόνο το παιδί αλλά και οι γονείς. Ένα πολύ απλό παράδειγμα που θα έκανε και το παιδί να νιώσει καλύτερα είναι, την μέρα που δεν έχει διαβάσει ο μαθητής γιατί μπορεί να ήταν στο σπίτι του ενός γονιού και είχε ξεχάσει τα βιβλία στο άλλο σπίτι, ο εκπαιδευτικός να μην βάλει απροειδοποίητο διαγώνισμα ή να μην το μαλώσει, αλλά να κάτσει μαζί του και να συζητήσουν ή να μελετήσουν. Αυτομάτως το παιδί αντιλαμβάνεται και εκτιμάει την ενέργεια του εκπαιδευτικού του.

Συνειδητοποιούμε, πως η διαδικασία ενός διαζυγίου δεν είναι κάτι απλό και εύκολο, αλλά κάτι επίπονο και οδυνηρό τόσο για το ίδιο το ζευγάρι όσο και για τα παιδιά που στιγματίζονται πολλές φορές. Ο ρόλος του εκπαιδευτικού ωστόσο, σε συνεργασία με τους γονείς είναι καταλυτικός, στην στήριξη των παιδιών που βιώνουν αυτού του είδους την «απώλεια». Γι’ αυτό καλό θα ήταν να υπάρχουν προγράμματα επιμόρφωσης γονέων και εκπαιδευτικών για την προετοιμασία τους στην αποφυγή και αντιμετώπιση τέτοιου είδους καταστάσεων. Ας μην ξεχνάμε πως καλύτερο για τα παιδιά μας είναι ένα «υγιές διαζύγιο» παρά ένας «άρρωστος γάμος»…

Επιμέλεια: Λάλου Σπυριδούλα-Μαρία

Εκπαιδευτικός

ΠΗΓΕΣ

Χρυσή Γ.Χατζηχρήστου «Σχολείο και οικογένεια»

Bohannon(1970)

Hetherington, Cox, &Cox, 1979α, 1979β.Wallerstein&Kelly, 1975

Allison&Furstenberg, 1989

Buchanan,Maccoby,&Dornbusch,1991.Frost&Pakiz,1990.Wallerstein&Kelly,1980.Weiss,1979